W pierwszej połowie czerwca, po mniej więcej półtoramiesięcznej przerwie, zapytaliśmy respondentów o nastroje konsumenckie. Interesowało nas, czy badani muszą ograniczać wydatki na bieżące potrzeby, czy też udaje im się coś zaoszczędzić, czy dokonują oni większych zakupów bądź inwestycji i czy planują je w najbliższej przyszłości. Zapytaliśmy również o oczekiwania dochodowe oraz inflacyjne, a także o postrzegane perspektywy na przyszłość.

W ostatnim półroczu zmniejsza się udział badanych deklarujących ograniczanie wydatków na zaspokojenie bieżących potrzeb w swoim gospodarstwie domowym w ciągu ostatniego miesiąca (z 48% w grudniu ubiegłego roku do 35% obecnie, spadek o 2 punkty procentowe od kwietnia). Natomiast nieco więcej pytanych niż ostatnio stwierdziło, że konieczne było pożyczanie pieniędzy na ich zaspokojenie (wzrost z 8% do 11%). W poprzednim badaniu zarejestrowaliśmy wyraźny spadek tego odsetka, a obecnie notowany udział pożyczających jest relatywnie niski na tle poprzednich pomiarów.

Jednocześnie w stosunku do kwietnia zmniejszył się nieco odsetek tych, którym udało się zaoszczędzić trochę pieniędzy w swoim gospodarstwie domowym (z 58% do 56%). Niemniej jednak w poprzednim pomiarze odnotowaliśmy wyraźną poprawę, a obecny wynik – nie licząc kwietniowego – należy do najlepszych, od kiedy o to pytamy, czyli od półtora roku.

Zwiększył się natomiast nieco udział ankietowanych deklarujących dokonywanie w swoich gospodarstwach domowych większych, planowanych wcześniej zakupów, inwestycji (z 30% do 32%), a zmniejszył planujących takie zakupy w ciągu najbliższego miesiąca (z 23% do 19%). Z kolei odsetek dokonujących spontanicznych zakupów, inwestycji w ciągu najbliższego miesiąca nie zmienił się (19%).

W maju 2025 roku ceny towarów i usług konsumpcyjnych w porównaniu z analogicznym miesiącem roku ubiegłego wzrosły o 4,0%¹Pokaż przypis. W poprzednich miesiącach wskaźnik ten był trochę wyższy – w kwietniu wynosił 4,3%, a w trzech pierwszych miesiącach roku – 4,9%.

W czerwcu, już piąty pomiar z kolei (począwszy od grudnia ubiegłego roku), odnotowujemy spadek odsetka obawiających się szybszego wzrostu cen. Obecnie 18% badanych (o 4 punkty mniej niż w kwietniu) sądzi, że ceny będą rosły szybciej niż w ciągu ostatniego roku, a mniej niż połowa – że w zbliżonym tempie (47%). Przybyło natomiast liczących na wolniejsze tempo wzrostu cen (z 12% do 17%) oraz przewidujących, że nie będą one rosły (z 5% do 9%). W porównaniu z poprzednim pomiarem spadła niepewność co do dalszego kształtowania się cen (z 13% do 9%).

W porównaniu z kwietniem wzrosło nieco przekonanie, że dochody gospodarstw nie zmienią się w ciągu najbliższego roku (z 46% do 49%), a zmniejszyła się niepewność w tym obszarze (z 8% do 4%). Odsetki liczących na wzrost (33%) lub spadek (14%) dochodów praktycznie nie zmieniły się.

Wymiar indywidualny

W ocenach własnych perspektyw, sytuacji finansowej swojego gospodarstwa domowego oraz sytuacji gospodarczej, po odnotowanej ostatnio poprawie, w czerwcu rejestrujemy pogorszenie. We wszystkich analizowanych obszarach dość wyraźnie spadły nadzieje na poprawę. W myśleniu o własnych ogólnych perspektywach, a także o sytuacji gospodarczej w Polsce obawy przeważają nad nadzieją. Natomiast w postrzeganiu sytuacji finansowej swojego gospodarstwa domowego – niezmiennie od stycznia 2025 roku – udział liczących na poprawę jest większy niż obawiających się pogorszenia.

Wymiar środowiskowy

Podobnie jak w przypadku wymiaru indywidualnego – po zarejestrowanej w kwietniu poprawie – w czerwcu odnotowaliśmy pogorszenie. We wszystkich analizowanych obszarach nastrojów środowiskowych spadły nadzieje na poprawę, a wzrosły obawy przed pogorszeniem. Tak jak ostatnio we wszystkich uwzględnionych wymiarach obawy przeważają nad nadzieją. Przewaga ta jest największa w przypadku postrzegania kondycji gospodarki (51% wobec 17%), a relatywnie najmniejsza w odniesieniu do ocen sytuacji finansowej gospodarstwa domowego (35% wobec 22%).

Na podstawie odpowiedzi na pytania dotyczące sytuacji ankietowanych, tj. zachowań konsumenckich, stanu ich finansów oraz przewidywań odnoszących się do poziomu dochodów, inflacji w ciągu najbliższego roku, a także prognoz sytuacji finansowej gospodarstw domowych oraz kondycji polskiej gospodarki, skonstruowano wskaźnik nastrojów konsumenckich (WNK)²Pokaż przypis. Pokazuje on, w ilu obszarach – spośród dziesięciu uwzględnionych w sondażu – respondenci wyrazili optymizm bądź udzielili odpowiedzi wskazujących na zadowolenie z sytuacji materialnej. Wskaźnik może przyjmować wartości od 0 – jeśli w żadnym z analizowanych obszarów respondent nie wyraził optymizmu – do 10 – jeśli we wszystkich analizowanych obszarach wyraził optymizm. Średnia wartość wskaźnika WNK dla ogółu badanych wynosi obecnie 3,9 i jest trochę niższa niż w kwietniu. Pomimo tego należy do najwyższych w ostatnim roku. Interpretując wartość tego wskaźnika, można stwierdzić, że respondenci wyrazili optymizm przeciętnie w czterech obszarach – największa ich część w czterech oraz w pięciu (po 17%).

Stosunkowo duży optymizm konsumencki deklarują badani o najwyższych dochodach (wśród osób o dochodach wynoszących co najmniej 9000 zł netto średnia wartość wskaźnika wynosi 5,2) oraz zadowoleni z warunków materialnych swoich gospodarstw domowych (4,6). Ponadto relatywnie wysokie wartości wskaźnik WNK osiąga wśród najmłodszych ankietowanych (4,9), mieszkańców największych miast (4,4), absolwentów wyższych uczelni (4,4), a uwzględniając status społeczno- zawodowy – uczniów i studentów (4,9).