Jak wyborcy postrzegają kandydatów, na których zamierzają głosować, i tych, których nie planują poprzeć w nadchodzących wyborach? Jakimi cechami różnią się główni kandydaci na urząd Prezydenta Rzeczypospolitej? Na jakie wątki w ich wypowiedziach wyborcy zwracają szczególną uwagę? Jakie poglądy i cechy skłonni są przypisywać swojemu oraz innym kandydatom?

Na te oraz wiele innych pytań poszukiwaliśmy odpowiedzi w kolejnym z cyklu jakościowych projektów badawczych CBOS. Badanie „Wybory Prezydenckie 2025” przeprowadziliśmy w Tczewie i w Stalowej Woli, a osobami, które do niego zaprosiliśmy, byli mieszkańcy tych miast reprezentujący młode i średnie pokolenie

W kwietniu, w porównaniu z marcem 2023 roku, odnotowaliśmy ogromny, niemal 50-punktowy spadek pozytywnych ocen stosunków polsko¬ amerykańskich (z 80% dwa lata temu do 31% obecnie). Aktualnie w polskim społeczeństwie dominuje przekonanie, że stosunki te nie są „ani dobre, ani złe” (52%).

Wciąż na bardzo wysokim poziomie utrzymuje się mobilizacja polityczna Polaków oraz gotowość do uczestnictwa w wyborach, zarówno tych realnych, czyli zbliżających się prezydenckich, a w jeszcze większym stopniu – w hipotetycznych wyborach parlamentarnych. Gdyby wybory do Sejmu i Senatu odbywały się w ostatniej dekadzie kwietnia, chciałoby w nich uczestniczyć – co nie jest tożsame z frekwencją – aż 90% Polaków uprawnionych do głosowania, o jeden punkt procentowy więcej niż dwa tygodnie wcześniej. Jednocześnie z góry z możliwości udziału w wyborach parlamentarnych rezygnuje 6% dorosłych Polaków, o jeden punkt mniej niż na początku kwietnia.

Tak samo jak w marcu co drugi Polak uważa, że obecna sytuacja w naszym kraju zmierza w złym kierunku (50%), a trzech na dziesięciu badanych (29%) jest przeciwnego zdania.

Gdyby pierwsza tura wyborów odbywała się już teraz, największa część zdeklarowanych uczestników wyborów poparłaby kandydata KO Rafała Trzaskowskiego (31%). Jego główny rywal, wspierany przez PiS Karol Nawrocki mógłby liczyć na głosy nieco ponad jednej czwartej potencjalnych wyborców (27%). Na trzecim miejscu lokuje się kandydat Konfederacji WiN Sławomir Mentzen mający 16% zwolenników. Pozostali pretendenci do prezydentury cieszą się dużo mniejszym poparciem.

W kwietniu pierwsze miejsca w rankingu społecznego zaufania, z minimalną różnicą punktów, zajmują trzej politycy: ubiegający się o prezydenturę marszałek Sejmu Szymon Hołownia (45% deklaracji zaufania), prezydent stolicy i kandydat KO Rafał Trzaskowski (44%) oraz urzędujący prezydent Andrzej Duda (43%).

Zaufanie do polityków

- Szymon Hołownia

- Rafał Trzaskowski

- Andrzej Duda

- Radosław Sikorski

- Władysław Kosiniak-Kamysz

- Donald Tusk

- Krzysztof Bosak

- Sławomir Mentzen

- Adam Bodnar

- Karol Nawrocki

- Mateusz Morawiecki

- Małgorzata Kidawa-Błońska

- Mariusz Błaszczak

- Magdalena Biejat

- Jarosław Kaczyński

- Włodzimierz Czarzasty

- Krzysztof Gawkowski

- Adrian Zandberg

- Piotr Zgorzelski

- Paulina Hennig-Kloska

/wykres: zaufanie, obojętność, nieufność, trudno powiedzieć/odmowa odpowiedzi, nieznajomość/ oraz /tabela: zaufanie, nieufność, obojętność, nieznajomość/ oraz /tabele aneksowe/

Deklaracje zaufania do polityków - tabela wg terminów badań IV 2024 – IV 2025

Deklaracje nieufności do polityków - tabela wg terminów badań IV 2024 – IV 2025

ŚREDNIE OCEN NA SKALI ZAUFANIA-NIEUFNOŚCI

Zaufanie do polityków w kwietniu 2025 - średnie na skali od -5 (głęboka nieufność) do +5 (pełne zaufanie) - wykres

Zmiany średnich zaufania na skali od -5 do +5. Politycy uszeregowani według kierunku i wielkości zmiany - tabela wg terminów badań III 2025 - IV 2025

Aneks - tabele zróżnicowań społeczno-demograficznych

W porównaniu z marcem oceny aktualnej sytuacji w zakładach pracy pogorszyły się – o 5 punktów procentowych ubyło pracujących zarobkowo uważających sytuację w swoim miejscu pracy za dobrą (obecnie 58%), a o 7 punktów przybyło twierdzących, że jest ona „ani dobra, ani zła” (obecnie 30%). Od października ubiegłego roku dość stabilny jest odsetek ocen negatywnych (obecnie 11%, od marca spadek o 1 punkt).

SYTUACJA W ZAKŁADACH PRACY

Oceny

[Odpowiedzi osób pracujących zarobkowo łącznie z rolnikami i osobami pomagającymi w prowadzeniu gospodarstwa rolnego oraz pracującymi na własny rachunek poza rolnictwem, w tym także emerytów i rencistów pracujących w niepełnym wymiarze godzin]

Jak Pan(i) ogólnie ocenia obecną sytuację w Pana(i) zakładzie pracy? Czy jest ona:

- bardzo dobra

- dobra

- ani dobra, ani zła

- zła

- bardzo zła

- Trudno powiedzieć/Odmowa odpowiedzi

/wykres/ oraz /tabela wg badań III 2024 - IV 2025 (dobra, ani dobra ani zła, zła, trudno powiedzieć/odmowa odpowiedzi)/ oraz /wykres wg badań I 1992 - IV 2025 (dobra, ani dobra ani zła, zła)/ oraz /tabela aneksowa (dobra, ani dobra ani zła, zła, trudno powiedzieć/odmowa odpowiedzi)/

Przewidywania

[Odpowiedzi osób pracujących zarobkowo łącznie z rolnikami i osobami pomagającymi w prowadzeniu gospodarstwa rolnego oraz pracującymi na własny rachunek poza rolnictwem, w tym także emerytów i rencistów pracujących w niepełnym wymiarze godzin]

Czy, Pana(i) zdaniem, w ciągu najbliższego roku sytuacja w Pana(i) zakładzie pracy:

- zdecydowanie poprawi się

- raczej poprawi się

- pozostanie bez zmian

- raczej pogorszy się

- zdecydowanie pogorszy się

- Trudno powiedzieć/ Odmowa odpowiedzi

/wykres/ oraz /tabela wg badań III 2024 - IV 2025 (poprawi się, pozostanie bez zmian, pogorszy się, trudno powiedzieć/odmowa odpowiedzi)/ oraz /wykres wg badań I 1992 – IV 2025 (poprawi się, pozostanie bez zmian, pogorszy się)/ oraz /tabela aneksowa (poprawi się, pozostanie bez zmian, pogorszy się, trudno powiedzieć/odmowa odpowiedzi)/

BEZPIECZEŃSTWO ZATRUDNIENIA

[Odpowiedzi osób pracujących zarobkowo łącznie z rolnikami i osobami pomagającymi w prowadzeniu gospodarstwa rolnego oraz pracującymi na własny rachunek poza rolnictwem, w tym także emerytów i rencistów pracujących w niepełnym wymiarze godzin]

Czy liczy się Pan(i) z możliwością utraty obecnej pracy (zwolnienia, bankructwa, upadku, likwidacji zakładu, gospodarstwa itp.)?

- Bardzo poważnie się z tym liczę

- Raczej tak

- Raczej nie

- Nie, to mało prawdopodobne

- Trudno powiedzieć/Odmowa odpowiedzi

/wykres/ oraz /tabela wg badań III 2024 - IV 2025 / oraz /wykres wg badań I 2002 - IV 2025: tak, nie/ oraz /tabela aneksowa/

OCENA LOKALNYCH RYNKÓW PRACY

Jak określił(a)by Pan(i) sytuację na rynku pracy w Pana(i) miejscowości lub okolicy? Czy, Pana(i) zdaniem, obecnie:

- bez większych problemów można znaleźć odpowiednią pracę

- można wprawdzie znaleźć jakąś pracę, ale trudno jest o pracę odpowiednią

- trudno jest znaleźć jakąkolwiek pracę

- nie można znaleźć żadnej pracy

- Trudno powiedzieć/Odmowa odpowiedzi

/wykres/ oraz /tabela wg badań III 2024 - IV 2025 / oraz /wykres wg badań III 2002 - IV 2025/ oraz /tabela aneksowa/

Rysunek - Ocena sytuacji na lokalnym rynku pracy - Zsumowano odsetki odpowiedzi: „bez większych problemów można znaleźć odpowiednią pracę” i „można wprawdzie znaleźć jakąś pracę, ale trudno jest o pracę odpowiednią” (Jest praca) oraz „trudno jest znaleźć jakąkolwiek pracę” i „nie można znaleźć żadnej pracy” (Nie ma pracy). Pominięto odpowiedzi „Trudno powiedzieć” i odmowy odpowiedzi

Aneks - tabele zróżnicowań społeczno-demograficznych

Kolejny miesiąc nowego roku przyniósł znaczący spadek ocen działalności Sejmu. Oceny funkcjonowania Senatu pozostają na poziomie sprzed miesiąca.

OCENY DZIAŁALNOŚCI PARLAMENTU

Oceny działalności Sejmu

- Dobre

- Złe

- Trudno powiedzieć

/tabela wskazań respondentów wg terminów badań III 2024 - IV 2025/ oraz /tabela aneksowa/

Oceny działalności Senatu

- Dobre

- Złe

- Trudno powiedzieć

/tabela wskazań respondentów wg terminów badań III 2024 - IV 2025/ oraz /tabela aneksowa/

Oceny działalności Sejmu - wykres wg terminów badań II 1998 - IV 2025

Oceny działalności Senatu - wykres wg terminów badań II 1998 - IV 2025

Tabela - oceny działalności Sejmu wg preferencji politycznych

Tabela - oceny działalności Senatu wg preferencji politycznych

OCENY DZIAŁALNOŚCI PREZYDENTA

Oceny działalności prezydenta Andrzeja Dudy

- Dobre

- Złe

- Trudno powiedzieć

/tabela wg terminów badań III 2024 - IV 2025/ oraz /tabela aneksowa/

Oceny działalności prezydenta - wykres wg terminów badań II 1998 - IV 2025 (Aleksander Kwaśniewski, Lech Kaczyński, Bronisław Komorowski, Andrzej Duda)

Tabela – oceny działalności prezydenta Andrzeja Dudy wg preferencji politycznych

Tabela – oceny działalności prezydenta Andrzeja Dudy wg elektoratów w II turze wyborów prezydenckich w 2020 roku

Aneks - tabele zróżnicowań społeczno-demograficznych

W porównaniu z marcem odsetek zwolenników urzędującego gabinetu obniżył się o 2 punkty procentowe i o tyle samo wzrósł odsetek jego przeciwników. Poparcie dla rządu deklaruje obecnie nieco więcej niż co trzeci dorosły Polak (34%), natomiast do jego przeciwników zalicza się dwie piąte (40%).

POPARCIE DLA RZĄDU

Stosunek do rządu

- Zwolennicy

- Przeciwnicy

- Obojętni

- Trudno powiedzieć

/tabela wg terminów badań IV 2024 - IV 2025/ oraz /tabela wg potencjalnych elektoratów partyjnych/ oraz /tabela aneksowa/

Stosunek do rządu

- Zwolennicy

- Obojętni

- Przeciwnicy

/wykres wg terminów badań: I 2018 - XI 2019 pierwszy rząd Mateusza Morawieckiego, XII 2019 - XI 2023 drugi rząd Mateusza Morawieckiego, I 2024 – IV 2025 rząd Donalda Tuska/

OCENA WYNIKÓW DZIAŁALNOŚCI RZĄDU

Jak by Pan(i) ocenił(a) wyniki działalności rządu premiera Donalda Tuska od czasu objęcia przezeń władzy?

- Dobrze

- Źle

- Trudno powiedzieć

/tabela wg terminów badań IV 2024 - IV 2025/ oraz /tabela wg wieku, miejsca zamieszkania, wykształcenia i udziału w praktykach religijnych/ oraz /tabela wg potencjalnych elektoratów partyjnych/ oraz /tabela aneksowa/

Oceny wyników działalności rządu

- Dobre

- Złe

/wykres wg terminów badań: II 2018 - XI 2019 pierwszy rząd Mateusza Morawieckiego, I 2020 - XI 2023 drugi rząd Mateusza Morawieckiego, I 2024 – IV 2025 rząd Donalda Tuska /

OPINIE O POLITYCE GOSPODARCZEJ RZĄDU

Czy, Pana(i) zdaniem, polityka obecnego rządu stwarza szanse poprawy sytuacji gospodarczej?

- Tak

- Nie

- Trudno powiedzieć

/tabela wg terminów badań IV 2024 - IV 2025/ oraz /tabela wg potencjalnych elektoratów partyjnych/ oraz /tabela aneksowa/

Czy, Pana(i) zdaniem, polityka obecnego rządu stwarza szanse poprawy sytuacji gospodarczej?

- Tak

- Nie

/wykres wg terminów badań: II 2018 - XI 2019 pierwszy rząd Mateusza Morawieckiego, I 2020 - XI 2023 drugi rząd Mateusza Morawieckiego, I 2024 – IV 2025 rząd Donalda Tuska /

SPOŁECZNY ODBIÓR DZIAŁALNOŚCI PREMIERA

Czy jest Pan(i) zadowolony(a) z tego, że na czele rządu stoi Donald Tusk?

- Tak

- Nie

- Trudno powiedzieć

/tabela wg terminów badań IV 2024 - IV 2025/ oraz /tabela wg wieku, miejsca zamieszkania i wykształcenia/ oraz /tabela wg potencjalnych elektoratów partyjnych/ oraz /tabela aneksowa/

Czy jest Pan(i) zadowolony(a) z tego, że na czele rządu stoi Donald Tusk?

- Tak

- Nie

/wykres wg terminów badań: I 2018 - IV 2025/

Aneks - tabele zróżnicowań społeczno-demograficznych

W kwietniowym badaniu powtórnie – po około półroczu – zapytaliśmy Polaków o to, jaki powinien być przyszły prezydent Polski. Interesowało nas, czy wraz z kampanią wyborczą i jej intensyfikacją zmieni się coś w oczekiwaniach wobec głowy państwa. Chcieliśmy również sprawdzić, czego od przyszłego prezydenta oczekują potencjalni wyborcy poszczególnych kandydatów pretendujących do tego urzędu (a więc coś, co nie było przedmiotem poprzedniego badania na ten temat).