1. Podział pracy wewnątrz rady pracowniczej

Formy organizacji pracy w radzie pracowniczej /tabela/

2. Społeczna komunikacja w samorządzie

Formy kontaktów między radą i załogą /tabela/

3. Style działania rad pracowniczych

- Związki statystyczne pomiędzy różnymi środkami uspołecznienia zarządzania stosowanymi przez rady pracownicze

- Typologia rad pracowniczych ze względu na styl ich działania

- Typologia rad pracowniczych ze względu na uspołecznienie zarządzania

- Zróżnicowanie stosowania środków uspołecznienia zarządzania w zależności od typu rady pracowniczej /tabele ‘85, ‘87/

4. Typy rady pracowniczej a jej wpływ na podejmowanie decyzji

- Samodzielność decyzyjna rad pracowniczych w 1985 r. i w 1987 r. według ich typów

5. Strukturalno-organizacyjne uwarunkowania działalności rad pracowniczych

Czy Polacy są lubiani w świecie?

- Tak

- Nie

- Trudno powiedzieć

Za co inni nas lubią?

- Gościnność

- Ujmujący sposób bycia, szczerość, otwartość, serdeczność,

- Pracowitość, sumienność, rzetelność, obowiązkowość

- Odwaga, męstwo, bohaterstwo

- Udział Polaków w walkach o naszą i waszą wolność

- Dobra praca za granicą, dobra praca, jak dobrze płacą

- Szlachetność, bezinteresowność

- Poczucie humoru, pogoda ducha

- Dążenia wolnościowe, dążenia do demokracji

- Spryt, przedsiębiorczość, zaradność

- Fachowość, zdolności, wykształcenie

- Szarmanckość, kurtuazja, kulturalne zachowanie

- Pomysłowość, fantazja

- Wybitni Polacy, Polska wydała wielu wspaniałych ludzi

- Papież Polak

Za co nas nie lubią?

- Handel, przemyt, szmuglerstwo

- Nadużywanie alkoholu, pijaństwo

- Złodziejstwo, przestępczość, łamanie prawa

- Cwaniactwo, kombinatorstwo

- Brak dyscypliny pracy, lenistwo

- Zachłanność, pogoń za pieniędzmi

- Nielegalne pozostawanie za granicą

- Niegospodarność, brak organizacji, marnotrawstwo

- Brak godności

- Brak kultury bycia

Ostatnio wiele się mówi o złym traktowaniu Polaków podróżujących po świecie. Czy zasłużyli sobie oni na takie traktowanie?

- Tak

- Nie

Analiza publikacji na temat polityki kadrowej w instytucjach i przedsiębiorstwach; artykuły ukazały się w prasie polskiej w roku 1987 i na początku 1988.

Analiza artykułów prasowych dotyczących przeglądu struktur kadrowych i organizacyjnych przedsiębiorstw

1. Czy awansują najlepsi?

Czy decyzje kadrowe podejmowane przez kierownictwo gwarantują awansowanie najlepszych pracowników na stanowiska kierownicze?

- Tak

- Nie

- Trudno powiedzieć /robotnicy, kierownicy IV‘85, XII‘86/

Czy decyzje kadrowe podejmowane przez kierownictwo gwarantują odwoływanie osób niekompetentnych ze stanowisk kierowniczych?

- Tak

- Nie

- Trudno powiedzieć /robotnicy, kierownicy IV‘85, XII‘86/

Czy przy awansowaniu pracowników na stanowiska mistrzów, kierowników w Pana(i) wydziale /zakładzie/ bierze się pod uwagę:

- wydajność pracy

- jakość pracy

- fachowość

- chęć wykonywania dodatkowych zadań produkcyjnych

- przynależność do organizacji partyjnej

- przynależność do związku zawodowego

- dobrą współpracę z przełożonymi

- dobre stosunki z kolegami

- staż pracy w tym przedsiębiorstwie

- talenty organizatorskie

- wykształcenie /ukończone kursy itp../

- znajomości, układy itp. /opinie robotników i kierowników/

Postulowane kryteria awansowania na stanowiska mistrzów i kierowników:

- Fachowość /znajomość zawodu, maszyn, problemów, jakość pracy/

- Wykształcenie /kwalifikacje, wiedza ogólna, znajomość przepisów/

- Talenty organizatorskie /umiejętność zorganizowania pracy, egzekwowanie poleceń, szybkiego podejmowania decyzji, inicjatywa/

- Staż pracy w danym przedsiębiorstwie /dotychczasowe osiągnięcia/

- Podejście do pracownika /poczucie odpowiedzialności za pracę i ludzi, dbałość o pracowników/

- Sumienność /zdyscyplinowanie, zamiłowanie do pracy/

- Postawa etyczna /kultura osobista, umiejętność obiektywnej oceny podwładnych, uczciwość, autorytet osobisty/

- Koleżeńskość

- Współpraca z przełożonymi

- Przynależność do partii

- Działalność społeczna

- Przynależność do związku zawodowego

2. Kto wpływa na decyzje kadrowe?

Organy decyzyjne i organizacje:

- Ministerstwo branżowe

- Komitet wojewódzki /miejski itp../ PZPR

- Samorząd /rada pracownicza/

- Zakładowa organizacja PZPR

- Organizacja związkowa w przedsiębiorstwie

- Dyrektor przedsiębiorstwa

- Rada pracownicza

- Zakładowa organizacja PZPR

- Organizacja związkowa w przedsiębiorstwie

- Ministerstwo branżowe

3. Postulaty załóg

Wpływ organów decyzyjnych i organizacji powinien być:

- mały lub żaden

- średni

- duży lub wyłączny

- trudno powiedzieć

Przedstawię Panu(i) listę organizacji, grup i osób z życia publicznego kraju. Jak Pan(i) ocenia działalność każdej z nich? Czy i w jakim stopniu zgadza się Pan(i), że ich działalność dobrze służy społeczeństwu i jest zgodna z jego interesami? [pytanie traktowane jako wskaźnik zaufania]

Deklarowany stosunek do instytucji i organizacji

- Sejm

- Rząd, Rada Ministrów

- Wojsko

- PRON

- PZPR

- Kościół

- Rada Państwa

- Związki zawodowe

- MO i resort spraw wewnętrznych

- Opozycja

- Środki masowego przekazu

/tabela: zaufanie, nieufność, brak zdania wg terminów badań VII, XII‘86, VII, XI‘87, II‘88/

Tabela - różnice pomiędzy odsetkiem badanych deklarujących zaufanie w listopadzie 1987 a ich odsetkiem w lipcu 1987 oraz w lutym 1988 w porównaniu do listopada 1987

Opinie o osobach aktywnych w życiu publicznym

- W. Jaruzelski

- Z. Messner

- J. Glemp

- L. Wałęsa

/tabela: zaufanie, nieufność, brak zdania wg terminów badań VII, XII‘86, VII, XI‘87, II‘88/

Tabela - różnice pomiędzy odsetkiem badanych deklarujących zaufanie do powyższych osób w listopadzie 1987 a ich odsetkiem w lipcu 1987 oraz w lutym 1988 w porównaniu do listopada 1987

Często w odniesieniu do osób uczestniczących w życiu publicznym w kraju i na świecie (polityków, działaczy, dziennikarzy) używamy sformułowania, że ktoś cieszy się naszą większą lub mniejszą sympatią. Prosimy Pana(ią) o wyrażenie właśnie takiego stosunku do osób wymienionych na liście.

- W. Baka

- K. Barcikowski

- J. Baryła

- J. Czyrek

- J. Dobraczyński

- J. Glemp

- J. Główczyk

- W. Jaruzelski

- C. Kiszczak

- M. Kotański

- R. Malinowski

- Z. Messner

- Z. Michałek

- A. Miodowicz

- T. W. Młyńczak

- M. Orzechowski

- M.F. Rakowski

- Z. Sadowski

- Z. Szałajda

- J. Urban

- L. Wałęsa

/tabela: sympatia, brak sympatii, obojętność, nieznajomość/

Tabela - różnice pomiędzy odsetkiem badanych deklarujących sympatię w listopadzie 1987 a ich odsetkiem w lipcu 1987 oraz w lutym 1988 w porównaniu do listopada 1987

Co zmieniło się w opiniach o polityce kadrowej?

Sposób rozumienia kariery

Typ kariery:

- materialna

- prestiżowa

- pracownicza

- osobista /tabela ‘86,‘88/

Czy, Pana(i) zdaniem, objęcie stanowiska kierowniczego oznacza początek kariery?

- Tak

- Nie

- Nie wiem /‘86, ‘88/

Odpowiedzi na pytanie o gotowość do objęcia stanowiska swojego przełożonego

- Tak

- Nie

- Nie wiem /‘86, ‘88/

Różnice i podobieństwa między pracą przełożonych a pracą respondenta

Praca przełożonych jest:

- mniej uciążliwa

- tak samo uciążliwa

- bardziej uciążliwa

- mniej odpowiedzialna

- bardziej odpowiedzialna

- tak samo odpowiedzialna

- bardziej odpowiedzialna

- gorzej płatna

- tak samo płatna

- lepiej płatna /‘86, ‘88/

Najważniejsze cechy ułatwiające awans na stanowisko kierownicze

- Wykształcenie

- Właściwa postawa ideowo-polityczna

- Wiedza zawodowa, fachowość

- Zdolności organizatorskie

- Lojalność wobec przełożonych

- Opieranie się na znajomościach

- Pracowitość /‘86, ‘88/

Najważniejsze cechy utrudniające awans na stanowisko kierownicze

- Brak kompetencji, głupota

- Ukrywanie własnego zdania

- Dążenie do awansu za wszelką cenę

- Uczciwość

- Stanowczość /‘86, ‘88/

Najważniejsze cechy decydujące o powołaniu na stanowiska kierownicze średniego/wyższego szczebla /kierownicy, naczelnicy wydziałów/ według miejsca sprawowania władzy

- w zakładzie pracy respondenta

- w urzędzie szczebla gminnego, miejskiego

- we władzach wojewódzkich

Najważniejsze cechy decydujące o awansowaniu przełożonego na stanowisko kierownicze

Czy dostrzega Pan(i) różnice w polityce kadrowej obecnie i w latach siedemdziesiątych?

- Jest lepsza

- Nie różni się

- Jest gorsza

- Nie wiem

Czy, Pana(i) zdaniem, w naszym kraju prowadzi się przemyślaną politykę kadrową?

- Tak

- Nie

- Nie wiem /‘86, ‘88/

Propozycje wymiany kadr na poszczególnych szczeblach władzy

- W zakładzie pracy respondenta

- W urzędzie szczebla gminnego, miejskiego

- We władzach wojewódzkich

- We władzach centralnych

- pozostawić 100%

- odwołać co najmniej 50%

Ocena wpływu prowadzonej aktualnie polityki kadrowej na sytuację gospodarczą

- Wpływa na poprawę stanu gospodarki

- Nie ma wpływu na stan gospodarki

- Pogarsza stan gospodarki

Ocena zaangażowania kadry kierowniczej przedsiębiorstw we wprowadzanie w życie zasad reformy gospodarczej

- Jest w większości za konsekwentnym wprowadzaniem w życie zasad reformy gospodarczej

- W większości nie włącza się aktywnie w jej wprowadzanie, nie jest ani za, ani przeciw

- W większości hamuje wprowadzanie reformy gospodarczej w życie

Które, Pana(i) zdaniem, stanowiska powinny zostać objęte zasadą konkursów?

- Brygadzista

- Mistrz

- Kierownik wydziału /działu/

- Zastępca dyrektora przedsiębiorstwa

- Dyrektor przedsiębiorstwa

- Naczelnik miasta, gminy

- Prezydent miasta

- Dyrektor wydziału urzędu wojewódzkiego

- Wojewoda

Czy Pan(i) osobiście jest zwolennikiem czy przeciwnikiem awansowania młodych ludzi na stanowiska kierownicze?

- Zdecydowanie ich popieram

- Raczej ich popieram

- Raczej ich nie popieram

- Zdecydowanie ich nie popieram

- Nie mam zdania

Czy Pan(i) zaakceptował(a)by przełożonego młodszego od siebie?

- Tak

- Nie

- Jest mi to obojętne

Czy Pan(i) chciał(a)by mieć przełożonego młodszego od siebie?

Ocena sytuacji politycznej i gospodarczej

- bardzo dobra, dobra

- raczej dobra

- ani dobra, ani zła

- raczej zła

- zła, bardzo zła

Prognoza zmian sytuacji politycznej i gospodarczej kraju w ciągu najbliższych lat

- zdecydowanie się poprawi, raczej się poprawi

- pozostanie bez zmian

- raczej się pogorszy, zdecydowanie się pogorszy

Czy powinno się mówić młodzieży w szkole o problemach współżycia seksualnego?

- Tak, jak najwięcej

- Tak, ale w ograniczonym zakresie

- W tych sprawach w szkole w ogóle nie powinno się mówić /tabela wg stosunku do wiary i praktyk religijnych/, /tabela wg grup wiekowych/, /tabela wg wykształcenia/, /tabela wg grup społeczno-zawodowych/, /tabela wg miejsca zamieszkania/

Zagrożenia cywilizacyjne

- Przerywanie ciąży

- Alkoholizm

- Narkomania

- Nietrwałość rodziny

- Zatruwanie środowiska naturalnego /tabela wg stosunku do wiary i praktyk religijnych/

1. Stosunek załogi do rady pracowniczej

Stosunek poszczególnych grup społecznych i organizacji do rady pracowniczej w swoim zakładzie pracy

- Przychylny

- Niechętny

- Obojętny

- Trudno powiedzieć /robotnicy, kierownicy, specjaliści/

Czy w wyniku działalności rady pracowniczej zwiększył się wpływ załogi na to, co dzieje się w przedsiębiorstwie?

- Zdecydowanie tak

- Raczej tak

- Raczej Nie

- Zdecydowanie nie

- Trudno powiedzieć

Czy Pracownicy Pana(i) zakładu wiedzą, czym zajmuje się rada pracownicza?

- Tak

- Raczej tak

- Raczej nie

- Nie

- Trudno powiedzieć

Czy zdarza się, że rozmawia Pan(i) o tym, co robi rada pracownicza, z członkami rady lub innymi działaczami samorządowymi?

- Tak, często

- Tak, ale rzadko

- Nie

Aneks

Charakterystyka próby

1. Nastawienie robotników i kierowników wobec propozycji zmian w systemie zarządzania przedsiębiorstwem /tabela wg aprobata, dezaprobata/

2. Robotnicy i kierownicy według wykształcenia aprobujący propozycje zmian w systemie zarządzania przedsiębiorstwem

Proponowane zmiany

- Wysokość zarobków ustala majster na podstawie całotygodniowej oceny pracy robotnika

- Zarobki kadry inżynieryjno-technicznej są dwukrotnie, a kierowników i dyrekcji trzykrotnie wyższe niż zarobki szeregowego pracownika

- Wszystkich pracowników obowiązuje intensywny i skuteczny wysiłek przez pełne 8 godz. Osoby nie spełniające tych warunków mają zmniejszoną płacę lub są zwalniane z pracy

- Każdy pracownik musi się liczyć z koniecznością zmiany stanowiska pracy i kwalifikacji

- Każdy pracownik może zostać zwolniony w wyniku racjonalizacji zatrudnienia

- Samorząd pracowniczy ulega likwidacji

- Związki zawodowe zajmują się wyłącznie obroną interesów indywidualnych pracowników

- Organizacje społeczno-polityczne nie mają wpływu na podejmowane w przedsiębiorstwie decyzje gospodarcze oraz politykę kadrową