PUBLIKACJE

Dodatkowe opcje wyszukiwania:

Kwestie dotyczące szeroko pojętej tematyki obronności poruszaliśmy w ciągu minionych dekad w naszych badaniach wielokrotnie, a z ich wynikami można zapoznać się w publikacjach dostępnych na stronie internetowej www.cbos.pl. Rozpoczęta 24 lutego 2022 roku zbrojna agresja Rosji na Ukrainę postawiła jednak Polaków w nowej sytuacji, czyli pełnoskalowej wojny w sąsiednim kraju, i spowodowała, że różne kwestie dotyczące obronności stały się przedmiotem zainteresowania i dyskusji nie tylko ekspertów w tej dziedzinie, ale także całego społeczeństwa. Pytania o przygotowanie polskiego państwa na wypadek wojny kinetycznej oraz hybrydowej, pewność międzynarodowych sojuszy politycznych i wojskowych zaczęły być obecne w codziennych rozmowach Polaków. Doniesienia z Ukrainy spowodowały, że Polacy zaczęli też zastanawiać się, jak sami zachowaliby się w sytuacji wojny, czy skłonni byliby wziąć udział w obronie kraju, a jeżeli tak, to w jaki sposób, czy czują się do tego przygotowani i czy w sytuacji bezpośredniego zagrożenia wiedzieliby, jak zapewnić sobie maksimum bezpieczeństwa. W związku z tym pod koniec 2023 roku, czyli po niemal dwóch latach wojny w Ukrainie, przeprowadziliśmy na reprezentatywnej próbie dorosłych mieszkańców Polski badanie Postawy proobronne w całości poświęcone tej tematyce. Najważniejsze wyniki tego badania przedstawiamy w niniejszym tomie Opinii i Diagnoz.

2024-10-25|Autor: Barbara Badora (red.)

Opinie i diagnozy nr 53

Postawy wobec osób z niepełnosprawnościami

W 2023 roku przeprowadziliśmy na reprezentatywnej próbie dorosłych mieszkańców Polski badanie Postawy wobec osób z niepełnosprawnościami, na temat postrzegania sytuacji osób z niepełnosprawnościami w Polsce oraz społecznego nastawienia do różnego rodzaju niepełnosprawności. Wyniki tego badania przedstawione są w niniejszym tomie Opini i Diagnoz. W naszych badaniach wielokrotnie, od kilku dekad, poruszaliśmy problematykę osób z niepełnosprawnościami (OzN), które w odczuciu społecznym należą do grup najbardziej zagrożonych wykluczeniem społecznym. W tekstach zawarte są odniesienia i porównania do wcześniejszych badań, dzięki czemu możemy śledzić, jak w ciągu ostatnich kilku dekad ewoluowały postawy wobec niepełnosprawności.

2024-04-04|Autorzy: Małgorzata Omyła-Rudzka (red.), Ilona Kawalec, Beata Roguska, Michał Feliksiak, Magdalena Gwiazda, Marta Bożewicz

Opinie i diagnozy nr 52

Polacy w obliczu wojny na Ukrainie

Wybuch wojny na Ukrainie 24 lutego 2022 roku zmusił Polaków do postawienia sobie wielu pytań: z jednej strony o własne bezpieczeństwo, gotowość do walki czy trwałość dawnych sojuszy, a z drugiej o postawę, jaką należy przyjąć wobec milionów wojennych uchodźców, którzy z dnia na dzień pojawili się na polskiej granicy. Przez prawie dwa lata staraliśmy się sprawdzać, jakich odpowiedzi udzielali Polacy na te oraz kolejne pytania, które nieuchronnie pojawiały się w miarę przedłużania się konfliktu. Chociaż wojna wciąż trwa i nikt już raczej nie przewiduje jej rychłego końca – jak to czyniło wiele osób w jej pierwszych tygodniach – uznaliśmy, że to dobry moment, by zebrać w jednej publikacji najważniejsze wyniki naszych badań, wyciągnąć z nich pewne ogólne wnioski i spróbować nakreślić obraz polskiego społeczeństwa skonfrontowanego z wojną, toczącą się tuż za naszymi granicami. W naszych analizach posługiwaliśmy się zarówno badaniami ilościowymi, jak i jakościowymi, co pozwalało nam uzyskać szersze spojrzenie na omawiane zagadnienia. Wykorzystane dane sondażowe pochodzą przede wszystkim z prowadzonych przez CBOS co miesiąc badań statutowych, w których od wybuchu wojny uwzględnialiśmy za każdym razem pytania dotyczące wojny na Ukrainie lub ukraińskich uchodźców. W tomie wykorzystane zostały również dane jakościowe pochodzące z przeprowadzonych przez nas w różnych miastach Polski badań fokusowych. Prezentowany tom składa się z pięciu głównych rozdziałów.

2023-12-27|Autorzy: Jonathan Scovil (red.), Barbara Badora

Opinie i diagnozy nr 51

Polscy wyborcy 2023

W 51. tomie Opinii i Diagnoz prezentujemy rezultaty badań odnoszących się do współczesnego profilu wyborcy. Tom otwiera badanie preferencji politycznych w drugiej połowie sierpnia, autorstwa Michała Feliksiaka. O bliskości i dystansie wobec partii politycznych piszą Agnieszka Cybulska i Krzysztof Pankowski. Ciekawych danych dostarcza badanie Beaty Roguskiej dotyczące wizerunków partii politycznych. Skąd się wzięli wyborcy głównych partii politycznych? Na to pytanie odpowiada Michał Feliksiak analizując tzw. przepływy elektoratów. Psychologiczne charakterystyki elektoratów, również autorstwa Beaty Roguskiej, należy traktować jako tekst komplementarny wobec poprzedniego. Jonathan Scovil przedstawia portret wyborców niezdecydowanych, podkreślając, że w tej grupie przeważają kobiety, osoby młode, poniżej 45 roku życia, oraz mieszkańcy wsi. Przedstawione badania niejednokrotnie zaskakują wynikami, dlatego też należy pamiętać, że analizujemy społeczną percepcję partii, ich działań i wizerunków, a wyborcom zadajemy też pytania, o to, jak siebie definiują, jakie mają poglądy na istotne kwestie społeczne i polityczne, jak postrzegają wyborców innych partii. Pamiętać należy, że przedstawione dane są swoistą fotografią współczesnego wyborcy. Wyborcy A.D. 2023.

2023-10-09|Autorzy: Beata Roguska, Ewa Maria Marciniak (red.), Michał Feliksiak, Jonathan Scovil, Marcin Kesler, Krzysztof Pankowski, Agnieszka Cybulska

Opinie i diagnozy nr 50

Sekularyzacja po polsku

Polska była i nadal bywa uważana za kraj, który – z punktu widzenia teorii sekularyzacji – stanowi wyjątek: w którym proces sekularyzacji nie postępuje lub postępuje ze znacznym opóźnieniem i bardzo powoli. Jednak od co najmniej kilku lat można w Polsce obserwować stosunkowo szybką sekularyzację i wiodącą rolę zmiany pokoleniowej w tym procesie, co dokumentują badania międzynarodowe i krajowe – także badania i analizy CBOS. Obecnie raczej nie zadaje się już pytania, czy religijność społeczeństwa polskiego się zmienia, ale raczej, jak to się dzieje: na czym ten proces polega, jakie są jego mechanizmy, jakie czynniki go przyspieszają. Niełatwo na te pytania odpowiedzieć, dlatego że religijność jest postawą złożoną, wielowymiarową i nie wszystkie jej elementy muszą podlegać zmianom o tym samym charakterze i w tym samym tempie. I dlatego, że tak złożona postawa jest wielorako powiązana, a więc i wielorako zależna od społecznego otoczenia. Analizy religijności warto więc prowadzić w szerszym kontekście, w triadzie: postawy ludzi – Kościół katolicki (jako instytucja) – państwo (i jego instytucje). Poziom religijności społeczeństwa z pewnością oddziałuje na Kościół i państwo, ale także funkcjonowanie i działania Kościoła i instytucji państwa wpływają na religijność ludzi. W przedstawianych w tym tomie „Opinii i Diagnoz” analizach staramy się uwzględniać ten szerszy kontekst, na ile pozwalają na to nasze dane.

2022-11-29|Autorzy: Mirosława Grabowska (red.), Marta Bożewicz, Marta Kołodziejska, Jonathan Scovil, Beata Roguska

Opinie i diagnozy nr 49

Młodzież 2021

Najpierw o samych badaniach młodzieży z ostatnich klas szkół ponadpodstawowych (w pewnym okresie ponadgimnazjalnych). CBOS realizował je ze zmienną częstością od roku 1990, a w XXI wieku w latach: 2003, 2008, 2010, 2013, 2016, 2018 i wreszcie w roku 2021. Na początku lat 90. było to statutowe badanie CBOS. W 1999 roku zleceniodawcą był Instytut Psychiatrii i Neurologii. Od 2003 roku badania młodzieży prowadzimy – we współpracy lub na zlecenie – Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii, obecnie Krajowego Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom. W badaniach tych – realizowanych wedle tej samej metodologii – zachowujemy pewien wspólny rdzeń wszystkich kwestionariuszy, dzięki czemu możliwe jest śledzenie trendów. W niniejszym opracowaniu wykorzystujemy do porównań – w takim stopniu, jaki jest możliwy – dane z poprzednich badań z serii Młodzież. Z drugiej jednak strony staramy się reagować na „ducha czasu” i wprowadzamy tematy nowe. W roku 2021 po raz pierwszy pytaliśmy – w związku z epidemią COVID-19 – o samopoczucie psychiczne i edukację zdalną, a także o stosunek do osób LGBT+ i do zmian klimatu. Wprawdzie nie można śledzić zmian tych postaw młodych ludzi w czasie, ale można je porównać z postawami dorosłych.

2022-09-09|Autorzy: Mirosława Grabowska (red.), Magdalena Gwiazda (red.), Beata Roguska, Małgorzata Omyła-Rudzka, Jonathan Scovil, Rafał Boguszewski, Barbara Badora, Ilona Kawalec, Michał Feliksiak, Artur Malczewski

Opinie i diagnozy nr 48

Młodzi Polacy w badaniach CBOS 1989-2021

W badaniach i analizach CBOS wiele wskazuje, że w młodszych kohortach wiekowych dokonują się zmiany: światopoglądowa, ideowa, polityczna, zmiana przekonań i zachowań. Postanowiliśmy przyjrzeć się tym zmianom i spróbować zdiagnozować, czy mamy do czynienia raczej z długofalowymi trendami, które niespiesznie, ale systematycznie zmieniają i odmienią polskie społeczeństwo (choć nie wszystkie pokolenia w równym stopniu), czy może raczej z młodzieńczym, żywiołowym buntem wobec zastanej rzeczywistości. Zaczynamy od zarysowania historycznego tła. Barbara Badora w rozdziale „Młodzi obywatele w badaniach CBOS” odtwarza zmiany sytuacji społeczno-zawodowej młodych ludzi w wieku 18–24 lata na przestrzeni ostatnich ponad trzydziestu

2021-12-31|Autor: Mirosława Grabowska (red.)

Opinie i diagnozy nr 47

Ekologia i energetyka w działaniach i opiniach

W niniejszym tomie Opinii i Diagnoz w szczególny sposób koncentrujemy się na dwóch kwestiach – smogu i przeciwdziałaniu zanieczyszczeniu powietrza oraz ocieplaniu się klimatu i ograniczeniu zmian klimatycznych. Oba te zjawiska, występujące w różnej skali i w różnym czasie, łączy działalność człowieka związana ze spalaniem paliw kopalnych. Na niniejszą publikację składa się pięć rozdziałów. W pierwszym analizie poddano obawy o stan środowiska naturalnego, interesowała nas również świadomość ekologiczna Polaków, w jakich zachowaniach się ona przejawia i w jakim stopniu się zmienia.

2021-07-26|Autorzy: Michał Feliksiak (red.), Beata Roguska (red.)

Opinie i diagnozy nr 46

Pandemia koronawirusa w opiniach Polaków

Niniejszy tom Opinii i Diagnoz stanowi zapis dziewięciu miesięcy życia Polaków z koronawirusem. Uznaliśmy, że naszym obowiązkiem jako badaczy jest zapis doświadczeń ludzi w czasach zarazy. W każdym z sondaży zrealizowanych od marca do listopada 2020 r. poświęcaliśmy temu sporo miejsca.

2020-12-29|Autorzy: Agnieszka Cybulska (red.), Krzysztof Pankowski (red.)

Opinie i diagnozy nr 45

Struktura społeczna - obraz przed pandemią

Problematyka postrzegania struktury społecznej pojawia się w naszych badaniach od kilku dekad, praktycznie od początku działalności CBOS. Niniejszy tom stanowi pewną kontynuację i pogłębienie wątków zawartych w opracowaniu Struktura społeczna i jej wymiary opublikowanym w roku 2013 . W tym numerze „Opinii i Diagnoz” wykorzystano dane z badań CBOS zrealizowanych od lipca 2019 roku do marca 2020 roku, a w jednym z rozdziałów (w rozdziale piątym „Komu żyje się najtrudniej”) wykorzystano nieco starsze dane – z lipca 2018 roku. We wszystkich tekstach zawarte są odniesienia i porównania do wcześniejszych badań. Co warte podkreślenia, realizację ostatniego sondażu, do którego odnosimy się w tym tomie, zakończyliśmy jeszcze przed ogłoszeniem stanu epidemii, a okres dzielący dwie publikacje – tę z 2013 roku i obecną – jest dość szczególny ze względu na następującą w nim bardzo dynamiczną poprawę sytuacji gospodarstw domowych. Czy i jak ta poprawa wpłynęła na postrzeganie struktury społecznej?

2020-08-31|Autorzy: Małgorzata Omyła-Rudzka (red.), Mirosława Grabowska (red.), Antoni Głowacki

Opinie i diagnozy nr 44

Współczesna polska rodzina

Problematyka rodziny i jej przemian od lat pozostaje jednym z głównych przedmiotów zainteresowania CBOS. Regularnie monitorujemy pozycję rodziny w społeczeństwie oraz zmiany w jej pojmowaniu, postrzegane i definiowane jej modele, a także nowe typy związków oraz postawy wobec rozwodów. Szczególną uwagę poświęcamy również przemianom relacji kobiet i mężczyzn na polu domowym, rynku pracy i działalności publicznej. Niniejszy numer „Opinii i Diagnoz” stanowi kontynuację refleksji podjętych w 2013 roku. W wydanym wówczas tomie „Kobieta w rodzinie, w pracy, w przestrzeni publicznej” poruszyliśmy niektóre problemy współczesnej polskiej rodziny – takie jak preferowane i realizowane modele rodziny, prokreacyjne postawy kobiet, praca zawodowa kobiet. W tym samym roku wydaliśmy numer poświęcony nie tylko kobietom, lecz także całym rodzinom, zatytułowany „Rodzina i jej przemiany”.

2019-11-25|Autorzy: Marta Bożewicz (red.), Rafał Boguszewski, Michał Feliksiak, Małgorzata Omyła-Rudzka

Opinie i diagnozy nr 43

Młodzież 2018

Nigdy dość powtarzać, jak niezwykła jest seria badań CBOS poświęconych młodzieży (czyli uczniom – najpierw – ostatnich klas szkół ponadpodstawowych, następnie – szkół ponadgimnazjalnych, a niebawem – znowu ostatnich klas szkół ponad-podstawowych). Realizowaliśmy je ze zmienną częstością od roku 1990, a w XXI wieku w latach 2003, 2008, 2010, 2013, 2016 i wreszcie w 2018 roku. W badaniach młodzieży – realizowanych zgodnie z tą samą metodologią (zmieniała się tylko liczba szkół objętych badaniem) – zachowujemy pewien wspólny rdzeń wszystkich kwestionariuszy, dzięki czemu możliwe jest śledzenie trendów.

2019-06-05|Autorzy: Mirosława Grabowska (red.), Magdalena Gwiazda (red.), Beata Roguska, Małgorzata Omyła-Rudzka, Marta Bożewicz, Rafał Boguszewski, Barbara Badora, Antoni Głowacki, Ilona Kawalec, Michał Feliksiak, Artur Malczewski

Opinie i diagnozy nr 42

Szkoła a nierówności społeczne

Niniejsza praca koncentruje się na problemie nierówności edukacyjnych. Jej głównym celem jest opis relacji łączących selekcje i aspiracje szkolne – które w dużym stopniu określają późniejsze miejsce jednostek w strukturze społecznej – z pochodzeniem społecznym. Termin „selekcje szkolne” jest tu używany zarówno w odniesieniu do doboru i eliminacji uczniów przeprowadzanych przez poszczególne szkoły na podstawie kryteriów instytucjonalnych (takich jak wyniki egzaminów wstępnych czy konkursy świadectw), jak i w odniesieniu do wyborów szkoły (określonego szczebla, typu i poziomu), dokonywanych przez uczniów (lub potencjalnych uczniów). Analizy prezentowane w kolejnych rozdziałach dotyczą ogółu uczniów ostatnich klas polskich szkół ponadgimnazjalnych (badania stanowiące podstawę niniejszych rozważań, zostały przeprowadzone jeszcze przed reformą systemu oświaty z 2017 r. likwidującą gimnazja), a także odnoszą się do węższych zbiorowości – uczniów ostatnich klas polskich liceów oraz uczniów ostatnich klas liceów warszawskich. Opis trzech populacji, z których każda kolejna jest częścią poprzedniej, pozwala na zaobserwowanie, co różni licealistów od uczniów innych typów szkół ponadgimnazjalnych, a także, co odróżnia licealistów warszawskich od licealistów z całej Polski.

2018-12-20|Autor: Wojciech Kazanecki

Opinie i diagnozy nr 41

Stulecie odzyskania niepodległości. Pamięć i wspólnota

W 2018 roku – w związku z setną rocznicą odzyskania przez Polskę niepodległości – częściej niż w poprzednich latach poruszaliśmy w naszych badaniach tematykę historii, pamięci społecznej oraz tożsamości narodowej. W ciągu ponad trzydziestu lat istnienia Centrum Badania Opinii Społecznej wielokrotnie zadawaliśmy Polakom pytania dotyczące historii i pamięci społecznej. O samo Święto Niepodległości pytaliśmy w roku 2008 i 1997.

2018-10-26|Autorzy: Antoni Głowacki (red.), Beata Roguska (red.), Barbara Badora, Michał Feliksiak, Marcin Herrmann

Opinie i diagnozy nr 40

Czy żyje nam się lepiej? Opinie o gospodarce, rynku pracy i własnej sytuacji materialnej

W badaniach CBOS od kilku dekad monitorujemy postrzeganie kondycji polskiej gospodarki, pytamy respondentów o oceny kierunku zmian zachodzących w kraju oraz warunków materialnych ich własnych gospodarstw domowych. Badania społeczne, z natury rzeczy, rejestrują subiektywne odczucia ankietowanych, gospodarka jest natomiast jednym z nielicznych obszarów życia społecznego, w którym te subiektywne oceny możemy odnieść do danych obiektywnych. Okazuje się, że postrzeganie sytuacji gospodarczej oraz kierunku zmian zachodzących w kraju jest w znacznej mierze zbieżne ze wskaźnikami ekonomicznymi opisującymi gospodarkę. Występowanie takiej zależności nie przesądza jeszcze o jej kierunku, ale prawdopodobnie można tu mówić o wzajemnym oddziaływaniu kondycji gospodarki i nastrojów społecznych. Z jednej strony respondenci oceniają sytuację w kraju, a w szczególności sytuację gospodarczą, przez pryzmat swojego położenia materialnego – osiąganych dochodów i ich siły nabywczej, posiadanych oszczędności, swojego zatrudnienia itp., stanowiących pochodną sytuacji gospodarczej. Z drugiej zaś strony nastroje respondentów jako uczestników rynku przekładają się, poprzez ich konkretne decyzje i działania, na kondycję gospodarki.

2017-12-29|Autorzy: Małgorzata Omyła-Rudzka (red.), Michał Feliksiak (red.), Rafał Boguszewski, Antoni Głowacki

Opinie i diagnozy nr 39

Polacy wobec demokracji i systemu partyjnego

Niniejszy tom zawiera opracowania dotyczące stanu demokracji i systemu partyjnego w 2017 roku, mniej więcej w połowie obecnej kadencji Sejmu (2015–2019), ale autorzy w swoich tekstach uwzględniają również – w miarę potrzeb i możliwości – okresy dłuższe, czasem nawet bardzo długie. Zawsze określają, na jakich danych, z których lat i miesięcy, prowadzili swoje analizy. Każdorazowo była to decyzja autorska. Zaczynamy od szeroko rozumianej problematyki demokracji.

2017-12-28|Autorzy: Mirosława Grabowska (red.), Michał Feliksiak, Antoni Głowacki, Agnieszka Cybulska, Krzysztof Pankowski, Beata Roguska, Barbara Badora, Paulina Janowska

Opinie i diagnozy nr 38

Młodzież 2016

Problematyka młodzieży była przedmiotem zainteresowania CBOS od lat 90. Lista naszych badań uczniów ostatnich klas szkół ponadpodstawowych, a od 2008 roku – szkół ponadgimnazjalnych, jest długa: realizowaliśmy je w roku 1991, 1992, 1994, 1996, 1998, 2003, 2008, 2010, 2013 i wreszcie w 2016 roku. W historii polskiej socjologii empirycznej nie ma zbyt wielu przedsięwzięć badawczych realizowanych kilkakrotnie z zastosowaniem tej samej metody i narzędzi, porównywalnych z serią badań młodzieżowych CBOS. W naszych badaniach staraliśmy się, z jednej strony, zachować pewien wspólny rdzeń wszystkich kwestionariuszy, dzięki czemu możliwe jest śledzenie trendów.

2017-05-19|Autorzy: Mirosława Grabowska (red.), Magdalena Gwiazda (red.), Beata Roguska, Małgorzata Omyła-Rudzka, Jolanta Kalka, Rafał Boguszewski, Barbara Badora, Marcin Herrmann, Antoni Głowacki, Michał Feliksiak, Artur Malczewski

Opinie i diagnozy nr 37

Rodzina PLUS. Sytuacja polskich rodzin i oceny polityki prorodzinnej

Jak pokazują nasze dotychczasowe badania, realizowane na próbach ogólnopolskich, Polacy są coraz bardziej świadomi potrzeby prowadzenia przez państwo polityki pronatalistycznej i wpierania rodzin. O ile jeszcze dekadę temu dominowało przekonanie, że należy pomagać tylko rodzinom słabo sytuowanym, o tyle obecnie przeważa opinia, że wsparcie powinno obejmować wszystkie rodziny z dziećmi. Jest to o tyle istotne, że Polacy chcą mieć dzieci, jednak ich potrzeby prokreacyjne nie są w pełni zaspokajane. Wprowadzenie programu „Rodzina 500 plus” stało się impulsem do przeprowadzenia kompleksowego badania rodziców wychowujących dzieci do 17 roku życia (…), którego wyniki prezentujemy w niniejszym opracowaniu. Problematyka i schemat badania zostały skonsultowane z Ministerstwem Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

2017-02-17|Autorzy: Rafał Boguszewski, Mirosława Grabowska (red.), Marcin Herrmann, Magdalena Gwiazda, Michał Feliksiak, Antoni Głowacki, Jolanta Kalka, Zbigniew Marczewski, Małgorzata Omyła-Rudzka (red.), Beata Roguska (red.)

Opinie i diagnozy nr 36

Zdrowie i leczenie w Polsce

Postawy i zachowania związane ze zdrowiem i leczeniem stanowią centralne zagadnienie 36. numeru “Opinii i Diagnoz”. Jaką rangę ma zdrowie wśród innych wartości i orientacji życiowych Polaków? Jak o nie dbamy, a w sytuacji problemów – jak się leczymy? Rozdział otwierający to opracowanie nakreśla perspektywę w postrzeganiu zdrowia jako podstawowej wartości. Kolejne rozdziały publikacji dotyczą systemu opieki zdrowotnej: korzystania z usług w ramach NFZ i poza ofertą świadczeń refundowanych oraz satysfakcji pacjentów z opieki zdrowotnej w ramach powszechnego ubezpieczenia – tu wskazaliśmy mocne i słabe strony systemu, a także stworzyliśmy typologię postaw wobec niego. Obraz leczenia się w Polsce uzupełnia analiza wydatków ponoszonych przez obywateli na zdrowie. Sprawdziliśmy także, w jakim stopniu Polacy wykorzystują internet do celów związanych ze zdrowiem i leczeniem. Interesowało nas ponadto zjawisko stosowania leków dostępnych bez recepty oraz suplementów diety.

2016-12-30|Autorzy: Rafał Boguszewski, Agnieszka Cybulska, Małgorzata Omyła-Rudzka, Antonina Piegat, Michał Feliksiak (red.)

Opinie i diagnozy nr 35

Społeczeństwo obywatelskie w Polsce A.D.2016

Kolejnym już tomem „Opinii i Diagnoz” podejmującym temat społeczeństwa obywatelskiego staramy się wpisać w empiryczną perspektywę w podejściu do zjawiska obywatelskości. Rozpatrywane przez nas wątki mają na celu przede wszystkim prezentację – wynikającej z deklaracji respondentów – kondycji polskiego społeczeństwa obywatelskiego wraz z perspektywami jego rozwoju, ale również ograniczeniami, z jakimi potencjalny rozwój społeczeństwa obywatelskiego w Polsce musi się zderzyć.

2016-07-19|Autorzy: Rafał Boguszewski, Michał Feliksiak, Katarzyna Kowalczuk, Małgorzata Omyła-Rudzka, Beata Roguska

Opinie i diagnozy nr 34

Polacy o źródłach energii, polityce energetycznej i stanie środowiska

Do rąk Czytelników oddajemy kolejny numer naszej serii „Opinie i Diagnozy” - poświęcony, najogólniej rzecz ujmując, kwestiom energetycznym i ekologicznym w świadomości społecznej. Jest to publikacja z kilku względów szczególna.

2016-05-09|Autorzy: Paweł Ruszkowski, Magdalena Gwiazda, Barbara Badora, Michał Feliksiak

Opinie i diagnozy nr 33

Wybory 2015 w badaniach CBOS

Kolejny, 33. tom Opinii i Diagnoz zawiera analizy i opracowania dotyczące wyborów roku 2015: prezydenckich i parlamentarnych. Teksty ułożone są w porządku chronologicznym i obejmują dane z badań prowadzonych w okresie od czerwca, już po drugiej turze wyborów prezydenckich, do listopada, po wyborach parlamentarnych. Zaczynamy od wyborów prezydenckich, obu tur (zrealizowaliśmy nawet badanie między turami, w dniach 14-20 maja, i oczywiście wykorzystujemy do analiz dane z tego badania).

2016-01-29|Autorzy: Mirosława Grabowska, Barbara Badora, Rafał Boguszewski, Agnieszka Cybulska, Michał Feliksiak, Magdalena Gwiazda, Krzysztof Pankowski, Beata Roguska

Opinie i diagnozy nr 32

Polacy wobec "innych". Stosunek do innych narodów, mniejszości narodowych i etnicznych, migrantów i uchodźców

CBOS poświęcał i nadal poświęca sporo uwagi problematyce stosunku do innych narodów. Badamy sympatię i antypatię do różnych narodów oraz ich uwarunkowania, a także monitorujemy zmiany tych nastawień. Szczególną uwagę poświęcamy naszym sąsiadom. W tym roku badaliśmy nie tylko poziom sympatii i antypatii do nich, ale także ich stereotypowy wizerunek.

2015-10-09|Autorzy: Mirosława Grabowska, Beata Roguska, Małgorzata Omyła-Rudzka, Rafał Boguszewski, Katarzyna Kowalczuk

Opinie i diagnozy nr 31

Religijność i Kościół 10 lat po śmierci Jana Pawła II

CBOS poświęcał i nadal poświęca dużo uwagi problematyce religijności, systematycznie badając i wnikliwie analizując zarówno jej podstawowe wskaźniki, jak i nowe zjawiska. W tym numerze "Opinii i Diagnoz" zamierzamy udokumentować zmiany, jakie zachodzą (zwłaszcza w ostatniej dekadzie) w religijności polskiego społeczeństwa, w jego stosunku do Kościoła katolickiego oraz do obecności religii i Kościoła w sferze publicznej.

2015-04-15|Autorzy: Mirosława Grabowska, Rafał Boguszewski, Beata Roguska, Katarzyna Kowalczuk, Natalia Hipsz

Opinie i diagnozy nr 30

Polska wieś

Oddajemy w Państwa ręce tom z serii "Opinie i Diagnozy" poświęcony polskiej wsi - jej przemianom, trendom oraz stereotypom. Opisując mieszkańców wsi skupiliśmy się na różnych wymiarach codzienności - począwszy od elementów stylu życia i obyczajowości, przez kwestie światopoglądowe i religijne, po preferencje polityczne. Prześledziliśmy wieloletnie trendy sugestywnie ilustrujące zmiany zachodzące na wsi w kolejnych latach.

2014-09-02|Autorzy: Natalia Hipsz, Agnieszka Cybulska, Rafał Boguszewski

Opinie i diagnozy nr 29

25 lat wolności - bilans zmian

Na dwudziestą piątą rocznicę pierwszych, częściowo demokratycznych i wolnych wyborów oraz obalenia komunizmu przygotowaliśmy tematy badawcze i bloki pytań poświęcone społecznemu postrzeganiu przemian, jakie zaszły w Polsce od roku 1989. Cykl ten zaczęliśmy już w styczniu. W badaniach uwzględnialiśmy - w miarę możliwości - zarówno ogólniejszą problematykę przemian, jak i rocznice konkretnych wydarzeń. Obchodzimy bowiem potrójną rocznicę: 25. wyborów z 4 czerwca 1989 roku, 15. przystąpienia Polski do NATO (12 marca 1999) i 10. wejścia naszego kraju do Unii Europejskiej (1 maja 2004). W badaniach wykorzystywaliśmy też wcześniejsze nasze pytania, niektóre wielokrotnie powtarzane. Stwarza to szczególnie cenną możliwość obserwowania zmian w społecznych postawach i opiniach. (...) Niniejsze opracowanie składa się z pięciu części. Pierwszą poświęciliśmy pamięci wielkiej zmiany. Czy i jak pamiętany jest PRL, jak ów system funkcjonuje w świadomości społecznej? Czy i jak Polacy zapamiętali upadek komunizmu, wybory czerwcowe i rząd Tadeusza Mazowieckiego?

2014-05-13|Autorzy: Barbara Badora, Rafał Boguszewski, Agnieszka Cybulska, Michał Feliksiak, Mirosława Grabowska, Katarzyna Kowalczuk, Krzysztof Pankowski, Beata Roguska

Opinie i diagnozy nr 28

Młodzież 2013

Jaka jest, kończąca szkoły ponadgimnazjalne, młodzież Anno Domini 2013? Odpowiedź na to pytanie - obszerną i wnikliwą - przynosi oddawany właśnie do rąk Czytelników tom opracowań, który ukazuje się w naszej serii "Opinie i Diagnozy". (...) Ma on szczególny walor - umożliwia porównywanie danych z badań młodzieży z okresu już ponad 20 lat. Nie ma wiele takich przedsięwzięć badawczych, które byłyby powtarzane wielokrotnie z zastosowaniem tej samej metody i w pewnej mierze tego samego narzędzia. Pozwala to porównywać wyniki ostatniego badania z 2013 roku z wieloma badaniami wcześniejszymi, nawet z 1992 czy 1994 roku. W tym badaniu, przeprowadzonym na analogicznej próbie, część pytań kwestionariusza była powtórzeniem pytań z poprzednich badań, dzięki czemu analizowanie trendów ma solidną podstawę metodologiczną. To przedsięwzięcie badawcze do roku 1998 stanowiło dodatkowe własne badanie CBOS, natomiast kolejne edycje miały już zewnętrznych zleceniodawców. W latach 2003, 2008, 2010 i 2013 było to Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii. Kierownictwu KBPN bardzo dziękujemy za wieloletnią już współpracę.

2014-03-19|Autorzy: Barbara Badora, Rafał Boguszewski, Michał Feliksiak, Magdalena Gwiazda, Marcin Herrmann, Jolanta Kalka, Katarzyna Kowalczuk, Artur Malczewski, Małgorzata Omyła-Rudzka, Beata Roguska

Opinie i diagnozy nr 27

Struktura społeczna i jej wymiary

Podejmując w tym numerze "Opinii i Diagnoz" problematykę zróżnicowania społecznego zwracamy uwagę na niektóre konsekwencje przemian w strukturze społecznej zapoczątkowanych transformacją ustrojową w naszym kraju, w tym m.in. dotyczące wykluczenia społecznego, upowszechnienia edukacji na poziomie wyższym, zmian prestiżu zawodów czy też rozwarstwienia w wymiarze materialnym. (...) Podjęte w tej publikacji problemy z pewnością nie wyczerpują obszernego i złożonego zagadnienia zróżnicowań społecznych, mamy jednak nadzieję, że dają pewien ogląd postrzeganych i doświadczanych podziałów społecznych w naszym kraju oraz niektórych czynników je generujących. Niewątpliwym walorem prezentowanych analiz jest fakt, iż spora część uwzględnionych wskaźników ma w naszych badaniach znacznie dłuższą historię niż tylko ostatni pomiar, stąd możliwe było przedstawienie trendów nierzadko zapoczątkowanych badaniami z lat osiemdziesiątych.

2013-12-16|Autorzy: Beata Roguska, Barbara Badora, Agnieszka Cybulska, Natalia Hipsz, Katarzyna Kowalczuk, Rafał Boguszewski

Opinie i diagnozy nr 26

Rodzina i jej przemiany

W 26. numerze "Opinii i Diagnoz", który oddajemy w Państwa ręce, prezentujemy obraz współczesnej polskiej rodziny, jaki wyłania się z sondaży CBOS. Zaczynamy od podróży sentymentalnej - respondenci wspominają relacje z rodzicami z okresu swojego dzieciństwa i wczesnej młodości. W dalszych rozdziałach piszemy o pozycji rodziny w społeczeństwie, o zmianach w jej pojmowaniu oraz postrzeganych i definiowanych modelach, a także o więziach rodzinnych. Przedstawiamy opinie o zjawiskach związanych ze zmianami obyczajowymi: alternatywach dla życia małżeńskiego, nowych rodzajach związków czy rozwodach. Ostatnie rozdziały mówią o kwestiach praktycznych - ocenach i oczekiwaniach Polaków wobec polityki prorodzinnej oraz poparciu dla rocznych urlopów rodzicielskich. Podsumowując krótko wyniki naszych badań i analiz można powiedzieć, że w pozycji, jaką w społeczeństwie zajmuje rodzina, oraz w realizowanych i uznawanych modelach rodziny dużo jest ciągłości i trochę zmian - te ostatnie nie dominują, ale wydają się znaczące. Na pewno warto je monitorować.

2013-10-24|Autorzy: Mirosława Grabowska, Natalia Hipsz, Małgorzata Omyła-Rudzka, Rafał Boguszewski, Michał Feliksiak

Opinie i diagnozy nr 25

Kobieta w rodzinie, w pracy, w przestrzeni publicznej

Kwestia kobieca to hasło, pod którym kryje się problematyka bardzo obszerna i kompleksowa. Nie sposób jej wyczerpać w jednej publikacji. W tym numerze "Opinii i Diagnoz" wybraliśmy do zaprezentowania trzy wymiary sytuacji kobiet - rodzinny, zawodowy i polityczny. (...) Uprzedzając lekturę poszczególnych rozdziałów, można powiedzieć, że wyniki przeprowadzonych analiz są nieoczywiste - niejeden aspekt sytuacji kobiet we współczesnej Polsce może nas zdziwić i powinien dać do myślenia. Mamy nadzieję, że te wyniki zostaną wzięte pod uwagę przez polityków i organizacje działające na rzecz kobiet.

2013-07-05|Autorzy: Mirosława Grabowska, Natalia Hipsz, Małgorzata Omyła-Rudzka, Rafał Boguszewski, Magdalena Gwiazda, Agnieszka Cybulska

Opinie i diagnozy nr 24

Zdrowie w wymiarze osobistym i instytucjonalnym. Samooceny, zachowania, opinie

Obserwacja życia codziennego pozwala stwierdzić, że ludzie nie pozostają obojętni na sprawy zdrowia. Każdego dnia pozdrawiają się nawzajem i przy wielu okazjach życzą sobie i innym dużo zdrowia, a pytani o nie w badaniach socjologicznych deklarują, że jest ono jednym z najcenniejszych dóbr oraz że obawiają się jego utraty. Niniejszy numer "Opinii i Diagnoz" zdecydowaliśmy się poświęcić tej jakże ważnej dziedzinie życia, rozpatrując ją niejako na dwóch płaszczyznach - w wymiarze osobistym i instytucjonalnym. Wszystkie teksty są rezultatem comiesięcznych badań CBOS prowadzonych na reprezentatywnych, losowych próbach dorosłych mieszkańców Polski. We wszystkich też omawiane są dane z 2012 roku, w miarę możliwości wzbogacone o wyniki badań wcześniejszych, które stanowią tło i punkt odniesienia dla przedstawionych rozważań.

2012-12-05|Autorzy: Natalia Hipsz, Rafał Boguszewski

Opinie i diagnozy nr 23

Metoda i znaczenie. Problematyka rozumienia w badaniach sondażowych

Bieżący numer Opinii i Diagnoz jest efektem wyjątkowego i nowatorskiego projektu metodologicznego Metoda i znaczenie. Rozumienie pytań kwestionariusza w badaniach sondażowych. To projekt Instytutu Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, finansowany przez Narodowe Centrum Nauki, zrealizowany we współpracy z CBOS. W przeprowadzonych badaniach i prezentowanych w raporcie analizach skupiliśmy się na społecznych, kulturowych i znaczeniowych uwarunkowaniach odpowiedzi respondentów na pytania kwestionariusza. (...) Ludzie wyrażają pewne postawy czy podejmują pewne działania nie tylko dlatego, że chcą się dostosować, otrzymać nagrodę lub uniknąć kary, ale ponieważ wedle ich rozeznania nie ma godnej alternatywy. Odwołujemy się tu do szerszych przekonań kulturowych, które organizują poznanie i następnie podejmowanie działania.

2012-11-12|Autorzy: Mirosława Grabowska, Natalia Hipsz, Agnieszka Jasiewicz-Betkiewicz, Krzysztof Koseła, Antoni Sułek, Tadeusz Szawiel, Katarzyna Święciak, Sylwia Urbańska

Opinie i diagnozy nr 22

Społeczeństwo obywatelskie w Polsce A.D. 2012

Społeczeństwo obywatelskie - kapitał społeczny _ zaufanie społeczne - dobroczynność, działalność społeczna i wolontariat - trzeci sektor i organizacje pozarządowe... to cała gama pojęć starszych i nowszych, abstrakcyjnych i potocznych, bardziej filozoficznych bądź bardziej technicznych. Istnieje obszerna i złożona problematyka, do której te pojęcia się odnoszą. Pozostaje ona w centrum uwagi filozofów, socjologów (w tym badaczy CBOS), a nawet polityków.(...) Mimo teoretycznej krytyki i trudności w mierzeniu kondycji społeczeństwa obywatelskiego i kapitału społecznego zapał badaczy nie gaśnie. Stosuje się miary makro i mikro, oparte na oficjalnych statystykach i badaniach sondażowych, opracowuje się indeksy, których zadaniem jest diagnozowanie kondycji społeczeństwa obywatelskiego i wielkości kapitału społecznego. Wskaźnikami obywatelskiego charakteru społeczeństwa i kapitału społecznego bywają zarówno liczba dobrowolnych stowarzyszeń i ich członków, jak i deklarowana aktywność w nich lub dobrowolna praca na ich rzecz czy też wolontariat oraz deklarowane zaufanie do ludzi i różnego rodzaju instytucji, a także gotowość do współpracy (z różnymi podmiotami w rozmaitych sprawach).

2012-06-14|Autorzy: Mirosława Grabowska, Rafał Boguszewski, Agnieszka Cybulska, Natalia Hipsz, Katarzyna Kowalczuk, Grzegorz Makowski

Opinie i diagnozy nr 21

Wybory 2011 w badaniach CBOS

Kolejny numer "Opinii i Diagnoz" postanowiliśmy poświęcić tegorocznym wyborom parlamentarnym. Uwzględniliśmy jednak problematykę badawczą nieco szerszą niż sam udział w wyborach. Większość prezentowanych analiz oparta jest na wynikach badań sondażowych realizowanych od maja do października, ale "społeczne historie" Platformy Obywatelskiej, Prawa i Sprawiedliwości, Sojuszu Lewicy Demokratycznej oraz Polskiego Stronnictwa Ludowego wykorzystują nasze dane z ostatnich dziesięciu, a nawet dwudziestu lat. Dodatkowo do analiz powyborczych - społecznego portretu Ruchu Palikota, przepływów między elektoratami partyjnymi oraz preferencji wyborczych ludzi młodych - wykorzystujemy dane Polskiego Generalnego Studium Wyborczego 2011 (zrealizowanego we współpracy Instytutu Studiów Politycznych PAN i CBOS).

2011-12-05|Autorzy: Mirosława Grabowska, Michał Feliksiak, Beata Roguska, Jarosław Zbieranek, Rafał Boguszewski, Barbara Badora, Agnieszka Cybulska, Krzysztof Pankowski, Katarzyna Kowalczuk, Marcin Herrmann, Michał Strzeszewski, Natalia Hipsz

Opinie i diagnozy nr 20

Wodzeni na pokuszenie. O postawach i zachowaniach Polaków w różnych wymiarach życia codziennego

Niniejszy numer "Opinii i Diagnoz" stanowi w pewnym sensie kontynuację książki z 1997 roku Wartości, praca, zakupy... O stylach życia Polaków. Zebraliśmy jednak więcej danych o grzechach i grzeszkach Polaków, ich słabościach i ułomnościach, o pokusach, którym ulegają, a które współczesność oferuje nam niemal na każdym kroku - tak zresztą zatytułowaliśmy ten numer: Wodzeni na pokuszenie... Prezentowane tutaj dane pochodzą z badań realizowanych od kwietnia 2010 roku do lipca 2011.

2011-08-18|Autorzy: Katarzyna Wądołowska, Michał Feliksiak, Rafał Boguszewski, Natalia Hipsz, Magdalena Gwiazda, Beata Roguska, Mateusz Załęski, Mirosława Grabowska

Opinie i diagnozy nr 19

Młodzież 2010

Do rąk Czytelników oddajemy kolejne opracowanie dotyczące młodzieży. Tak jak poprzednie ukazuje się ono w naszej serii "Opinie i Diagnozy". Jest to publikacja szczególna. Przedmiotem badania nie jest reprezentatywna próba ogółu dorosłej ludności Polski, ale młodzież, a ściślej uczniowie ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych (liceów, techników i zasadniczych szkół zawodowych). Badamy więc nie "społeczną przeciętną", ale generację młodych ludzi, w większości 18-19-letnich, urodzonych na początku lat 90. w wolnym, demokratycznym kraju. Uczyli się w systemie oświaty już zreformowanym. Mieli około 13 lat, gdy Polska przystąpiła do Unii Europejskiej. Większość z nich miała prawo głosować w wyborach prezydenckich w 2010 roku i ma prawo głosować w tegorocznych wyborach parlamentarnych.

2011-04-04|Autorzy: Barbara Badora, Rafał Boguszewski, Jolanta Kalka, Marcin Herrmann, Natalia Hipsz, Michał Feliksiak, Beata Roguska, Magdalena Gwiazda, Artur Malczewski

Opinie i diagnozy nr 18

Samorządność - władze lokalne - wybory lokalne

W mijającym roku CBOS poświęcił sporo miejsca problematyce władz samorządowych i wyborów na szczeblu lokalnym. Patrząc na samorządność w Polsce z perspektywy dwudziestu lat można dostrzec stopniowy wzrost poczucia podmiotowości obywatelskiej i odpowiedzialności za wspólne dobro. Wprawdzie nadal większość badanych (choć malejąca) uważa, że ludzie tacy jak oni nie mają wpływu na sprawy kraju, ale również większość deklaruje, że ma wpływ na sprawy lokalne - co drugi sądzi, że sytuacja w jego mieście czy gminie w jakimś stopniu zależy od niego.

2010-12-30|Autor: Mirosława Grabowska (red.)

Opinie i diagnozy nr 17

Po katastrofie smoleńskiej

W przedstawianym numerze "Opinii i Diagnoz" ograniczamy się do socjologicznej kroniki wydarzeń. Centrum Badania Opinii Społecznej chciało ten czas - najpierw straszny, ale pełen powagi, piękna i wzniosłości, z czasem zapełniany gniewem i wrogością - udokumentować. Swoiste wprowadzenie do naszych opracowań stanowi analiza treści trzech dzienników ogólnopolskich ("Gazety Wyborczej", "Rzeczpospolitej" i "Dziennika") z 12 - 25 kwietnia 2010 roku. Została ona zamierzona jako przypomnienie, że w ciągu dwóch tygodni po katastrofie także media były w żałobie.

2010-12-03|Autor: Mirosława Grabowska (red.)

Opinie i diagnozy nr 16

"Solidarność" - doświadczenie, pamięć i dziedzictwo

Rozumiejąc i doceniając historyczne znaczenie ruchu i związku zawodowego "Solidarność" oraz wagę społecznej pamięci o "Solidarności" i jej dziedzictwie, Centrum Badania Opinii Społecznej i Europejskie Centrum Solidarności postanowiły zrealizować - na zasadzie partnerskiej współpracy - projekt badawczy "Solidarność" - doświadczenie i pamięć. Zasługi podjęcia inicjatywy w tym względzie, a także opracowania projektu, należy przypisać profesorowi Ireneuszowi Krzemińskiemu.

2010-08-11|Autor: Mirosława Grabowska (red.)

Opinie i diagnozy nr 15

Dwadzieścia lat przemian ustrojowych w Polsce

Na dwudziestą rocznicę pierwszych częściowo demokratycznych i wolnych wyborów oraz obalenia komunizmu przygotowaliśmy cykl badawczy (tematy i bloki pytań) poświęcony społecznemu postrzeganiu polskich przemian, jakie zaszły od roku 1989. Cykl ten zaczęliśmy już w styczniu. W kolejnych badaniach uwzględnialiśmy - w miarę możliwości - zarówno ogólniejszą problematykę przemian, jak i rocznice konkretnych wydarzeń. W miarę możliwości wykorzystywaliśmy też wcześniejsze nasze pytania, niektóre wielokrotnie powtarzane. Stwarza to szczególnie cenną możliwość obserwowania zmian w społecznych nastawieniach, postawach i opiniach. Ale przy wyborze pytań i tematów nie działaliśmy automatycznie. Skupiliśmy się na kilku wybranych obszarach problemowych, ponieważ nie mogliśmy zbadać wszystkiego, tym bardziej że przemiany zapoczątkowane w 1989 roku miały bezprecedensowy zakres i głębokość. (...) Nasze badania obejmują ludzi dorosłych. Musimy jednak pamiętać, że dzisiejszych osiemnastolatków w roku 1989 nie było na świecie, a ówcześni piętnastolatkowie mają teraz 35 lat! Oni zapewne pamiętają ancien régime, a przynajmniej sytuację rodziny i komentarze rodziców, szkołę, programy telewizyjne, sklepy. Dlatego niektóre pytania dotyczące przeszłości zadawaliśmy tylko badanym trzydziestopięcioletnim i starszym. Ludzie młodsi nie mają własnych doświadczeń społecznych sprzed roku 1989, a ich pamięć ogranicza się do szkoły i może pierwszej komunii świętej. Natomiast mają jakieś wyobrażenie o komunistycznej przeszłości ukształtowane pod wpływem rodziny i szkoły oraz przekazów medialnych i kulturowych (filmu, muzyki, literatury). Dlatego mogą odpowiadać na pytania dotyczące zarówno ich oceny tamtych czasów, jak i ich bilansu minionych dwudziestu lat.

2009-06-04|Autorzy: Bogna Wciórka, Beata Roguska, Michał Strzeszewski, Krzysztof Pankowski, Rafał Boguszewski, Ewelina Kuźmicz, Agnieszka Cybulska, Michał Feliksiak

Opinie i diagnozy nr 14

Polacy o zmianach klimatu

Badanie "Polacy o zmianach klimatu" zrealizowano w celu poznania opinii na temat zmian klimatu, a także oceny deklarowanej wiedzy o efektywności energetycznej oraz emisji dwutlenku węgla. Wyniki badania, stanowiące cenną rekomendację do podjęcia kolejnych działań ukierunkowanych na ochronę klimatu, zostały przedstawione 29 kwietnia 2009 roku na konferencji prasowej, w której udział wzięli Jego Ekscelencja ambasador Wielkiej Brytanii w Polsce Damian Roderic Todd, dyrektor Centrum Badania Opinii Społecznej dr hab. Mirosława Grabowska oraz eksperci w dziedzinie ochrony klimatu, energetyki odnawialnej i technologii zrównoważonego rozwoju - prof. dr hab. Maciej Sadowski, dr Zbigniew Karaczun i prezes Zarządu Instytutu Energetyki Odnawialnej Grzegorz Wiśniewski.

2009-05-15|Autorzy: Agnieszka Kolbowska, Magdalena Gwiazda

Opinie i diagnozy nr 13

Młodzież 2008

Przedstawiamy Czytelnikom kolejne opracowanie z serii "Opinie i Diagnozy". Tym razem poświęcone jest ono młodzieży, a ściślej uczniom ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych (liceów, techników i zasadniczych szkół zawodowych). Jest to publikacja szczególna. Badana młodzież, to ludzie w większości 18-19-letni, którzy rozpoczęli edukację w wolnym, demokratycznym kraju. "To ta generacja będzie w niedalekiej przyszłości rozstrzygać o pozycji politycznej, gospodarczej i intelektualnej naszego kraju. Dlatego przyjrzenie się ich poglądom, poznanie ich postaw i perspektyw jest szczególnie interesujące" (ze Wstępu). Ponadto istotna jest powtarzalność badań poświęconych młodzieży. Zastosowanie tej samej metody i w pewnej mierze tego samego narzędzia pozwoliło autorom na porównanie wyników ostatniego badania (z października 2008 roku) z wcześniejszymi, z lat: 1990, 1991, 1992, 1994, 1996, 1998, 1999 oraz 2003.

2009-01-26|Autorzy: Barbara Badora, Agnieszka Kolbowska, Michał Lutostański, Michał Wenzel, Bogna Wciórka, Jolanta Kalka, Krzysztof Pankowski, Magdalena Gwiazda

Opinie i diagnozy nr 12/2

Poza metropolią. Jak się żyje w polskich gminach? Część II

Obecnie przedstawiamy Czytelnikowi wyniki jakościowego badania warunków życia rodzin. Było ono przeprowadzone na celowo dobieranych próbach mieszkańców i przedstawicieli instytucji w 7 gminach: Bartoszycach, Gubinie, Kocku, Niepołomicach, Ostrowcu Świętokrzyskim, Rynie oraz w Żychlinie. Dobór gmin nie był przypadkowy. Chodziło o to, by dogłębnie zbadać warunki życia społeczności lokalnych w gminach zróżnicowanych ze względu na poziom rozwoju gospodarczego i kontekst społeczny. Mimo że społeczeństwo polskie jest zasadniczo homogeniczne, na warunki życia ludności mają wpływ rozmaite cechy dziedzictwa, położenie na terenie trzech różnych byłych zaborów, tradycje przemysłowe lub rolnicze.

2008-10-07|Autor: Katarzyna Staszyńska

Opinie i diagnozy nr 12/1