Dużo się mówi o złej kondycji psychicznej młodszych pokoleń Polaków. W badaniu, które przeprowadziliśmy na próbie reprezentatywnej dla dwóch generacji – Z, czyli osób w wieku 18–29 lat i Y, czyli mających od 30 do 44 lat – zadaliśmy pytania, które pozwoliły zdiagnozować, jak czują się osoby w tym wieku – jakich stanów psychicznych doznają i jak oceniają stan swojego zdrowia psychicznego.

Interesowało nas nie tylko to, jak wypadają oni pod tym względem na tle ogółu dorosłych, ale także to, czy istnieją różnice między tymi dwoma generacjami oraz jakie są główne czynniki kształtujące ich samopoczucie i zdrowie psychiczne.

SAMOPOCZUCIE

Ankietowanym przedstawiliśmy trzynaście stanów psychicznych – sześć pozytywnych i siedem negatywnych – prosząc, aby określili, jak często doznawali ich w czasie dwunastu miesięcy poprzedzających pomiar.

Jak często w ciągu ostatniego roku doznawał(a) Pan(i) następujących uczuć?
Czuł(a) się Pan(i) potrzebny(a) innym
Poczuł(a) Pan(i) pewność, że wszystko układa się dobrze
Był(a) Pan(i) zadowolony(a), bo coś się udało, powiodło w życiu
Był(a) Pan(i) szczególnie czymś zaciekawiony(a), zainteresowany(a), podekscytowany(a)
Był(a) Pan(i) dumna ze swoich osiągnięć
Czuł(a) Pan(i), że dużo od Pana(i) zależy
Był(a) Pan(i) zdenerwowany(a), rozdrażniony(a)
Czuł(a) się Pan(i) przytłoczony(a) wielością decyzji do podjęcia
Czuł(a) się Pan(i) nieszczęśliwy(a)
Czuł(a) się Pan(i) bezradny(a)
Czuł(a) się Pan(i) samotny(a)
Ogarniał(a) Pana(ią) wściekłość, miał(a) Pan(i) ochotę, aby wszystko rozwalić
Myślał(a) Pan(i) o popełnieniu samobójstwa

/+ rys. z podziałem na ogół dorosłych i osoby 18-44 lata/
/+ tabela z odpowiedziami osób z pokolenia Z i Y oraz ogółem/
/+ tabela z podziałem na grupy wiekowe 18–24, 25–29, 30–34, 35–39, 39–44 lata, płeć/

Samopoczucie a sytuacja materialna
Średnie wartości wskaźnika samopoczucia (pokolenie Z, pokolenie Y, Z + Y ogółem)
/rys./

Samopoczucie a sytuacja osobista
Średnie wartości wskaźnika samopoczucia (mężczyźni Z, kobiety Z, mężczyźni Y, kobiety Y, mężczyźni Z + Y ogółem, kobiety Z + Y ogółem)
Sytuacja osobista - w związku małżeńskim, w związku nieformalnym, wolny(a)
/rys./

Samopoczucie a uprawianie seksu
Średnie wartości wskaźnika samopoczucia (mężczyźni Z, kobiety Z, mężczyźni Y, kobiety Y, mężczyźni Z + Y ogółem, kobiety Z + Y ogółem)
/rys./

Ile osób ze swojego otoczenia zaliczył(a)by Pan(i) do swoich przyjaciół, najbliższych znajomych? (odpowiedzi: 0-11+ / pokolenie Z, pokolenie Y, Z + Y ogółem)
/rys./

Samopoczucie a czas korzystania z mediów społecznościowych (Z, Y, Z+Y)
Dzienna ilość czasu korzystania z mediów społecznościowych: mniej niż godzinę, 1–2 godziny, 2–3 godziny, 3 godziny i więcej
/rys./

Samopoczucie a poglądy polityczne (Z, Y, Z+Y)
Poglądy polityczne: lewicowe, centrowe, prawicowe, niesprecyzowane
/rys./

Samopoczucie a udział w praktykach religijnych
Udział w praktykach religijnych: co najmniej raz w tygodniu, 1–2 razy w miesiącu, kilka razy w roku, brak
/rys./

Jak ważne są w Pana(i) życiu poniższe wartości (skala 1-7)
Praca zawodowa
Rodzina
Patriotyzm
Zachowanie dobrego zdrowia
Wiara
Rozwój, samorealizacja
Edukacja
Ochrona swojej prywatności
Przyjaźń
Szacunek innych ludzi
Uczciwość
Swoboda wyrażania siebie, autentyczność
Doświadczanie nowych przeżyć
Kontakt z kulturą
Bezpieczeństwo finansowe
Ekologia, dbanie o środowisko
Równe traktowanie innych
Wolność, niezależność
Sława
Bogactwo
Spokój
/tabela/

ZDROWIE PSYCHICZNE

Badanych pytano również o to, jak oceniają stan swojego zdrowia psychicznego. Trzy czwarte z nich (74%) określa ten stan jako dobry, jedna piąta (20%) jako taki sobie, a co dwudziesty (5%) – jako zły.

Jak, ogólnie rzecz biorąc, ocenia Pan(i) obecny stan swojego zdrowia psychicznego? (Z, Y, Z+Y, przedziały wiekowe, kobiety - mężczyźni) + tabela uwzględniająca miejsce zamieszkania, sytuację materialną, osobistą, praktyki religijne

Samopoczucie a zdrowie psychiczne - średnie wartości wskaźnika samopoczucia pokolenia Z, Y, Z+Y
/rys./

Czy korzysta Pan(i) obecnie lub czy korzystał(a) Pan(i) w przeszłości z pomocy psychologa, psychoterapeuty bądź psychiatry?
Odpowiedzi: tak, nie, trudno powiedzieć / odmowa odpowiedzi
/rys./

Czy przyjmuje Pan(i) obecnie lub czy przyjmował(a) Pan(i) w przeszłości leki psychotropowe?
/rys./

Korzystanie z pomocy psychologicznej/psychoterapeutycznej/psychiatrycznej oraz przyjmowanie leków psychotropowych w zależności od wieku badanych
/rys./

Korzystanie z pomocy psychologicznej/psychoterapeutycznej/psychiatrycznej oraz przyjmowanie leków psychotropowych w zależności od płci i pokolenia badanych
/rys./

Odsetek badanych, którzy kiedykolwiek:
- korzystali z pomocy psychologicznej / psychoterapeutycznej / psychiatrycznej
- przyjmowali leki psychotropowe
/tabela uwzględniająca miejsce zamieszkania, sytuację materialną, osobistą, praktyki religijne/