PUBLIKACJE

Młodzież o sobie i swojej przyszłości

Kafelek tematyczny komunikatu BD/234/16/85

I. Uznawane przez młodzież wartości oraz ocena szans ich osiągnięcia

Najważniejsze cele i dążenia życiowe młodzieży

1. Szczęśliwe życie rodzinne

2. Ciekawa praca

3. Grono przyjaciół i znajomych

4. Wysokie dochody

5. Ciekawe, pełne przygód życie

6. Spokojny, zapewniony byt bez niespodzianek

7. Możliwość wpływu na to, co dzieje się w kraju

8. Zdobycie jak najwyższego wykształcenia

9. Korzystanie z dóbr kulturalnych

10. Osiągnięcie kierowniczego stanowiska w pracy

II. Najbliższe plany życiowe

Deklarowane zamierzenia

- zakładzie uspołecznionym

- zakładzie prywatnym

- firmie polonijnej

Założenie własnego warsztatu

Pozostanie w gospodarstwie rolnym rodziców

(wskazania wg typów szkół: liceum ogólnokształcące, technikum, liceum zawodowe, zasadnicza szkoła zawodowa)

III. Obawy dotyczące najbliższej przyszłości

Przedmiot obaw:

Otrzymanie

- interesującej pracy

- mieszkania

Problemy finansowe, bytowe (zarobki)

Samodzielność

Założenie rodziny

Dostanie się na studia, do wybranej szkoły

Nowe środowisko

Ukończenie szkoły - matura, egzamin

Zagrożenie pokoju w świecie

Pobór do wojska

Niepokój w kraju

Problemy moralne

IV. Perspektywy życiowe młodego pokolenia w opinii badanych uczniów

Ocena realności własnych planów życiowych

V. Obraz rzeczywistości politycznej w świadomości młodzieży

Ocena stosowania w praktyce podstawowych mechanizmów i zasad ustrojowych

Zasady:

- Demokratyczne sprawowanie władzy

- Wpływ obywateli na rządy

- Tolerancja ideologiczna i polityczna

- Przestrzeganie swobód obywatelskich

- Brak większych różnic w poglądach politycznych obywateli

- Równe szanse życiowe niezależnie od: pochodzenia społecznego, przynależności partyjnej, sytuacji materialnej

Ocena efektów socjalizmu

Osiągnięcia::

- Stabilizacja: gospodarcza, społeczna

- Przemiany w świadomości społecznej

Niepowodzenia:

- Zamach na swobody obywatelskie

- Niepokoje społeczne

- Kłopoty gospodarcze

Deklarowany stosunek do rzeczywistości ustrojowej

Ocena instytucji politycznych

Grupy, których interesy reprezentuje PZPR:

- Elita władzy

- Tylko członkowie PZPR

- Ludzie pracy

- Całe społeczeństwo

- ZSRR i państwa socjalistyczne

Cechy dobrego ustroju:

- Równość

- Wpływ obywateli na rządy

- Zapewnienie swobód obywatelskich i politycznych

- Zapewnienie odpowiedniego standardu życia obywateli

- Sprawiedliwość

- Zapewnienie pracy wszystkim obywatelom

- Suwerenność, niezależność od innych państw

- Dobry, odpowiedzialny rząd

- Brak podziałów, rozbicia politycznego

- Sprawność gospodarcza

- Szeroki wachlarz świadczeń społecznych

- Brak zakłamania w życiu społecznym i politycznym

1985-06-01

Autor: brak informacji

Deklaracje wyborcze młodzieży

Kafelek tematyczny komunikatu BD/212/13/85

Badanie zrealizowano na próbie uczniów ostatnich klas szkół ponadpodstawowych (LO, LZ, technikum, ZSZ)

Deklaracje wyborcze

- Na pewno będę głosował(a)

- Jeszcze nie wiem, ale prawdopodobnie będę głosował(a)

- Jeszcze nie wiem, ale prawdopodobnie nie będę głosował(a)

- Na pewno nie będę głosował(a)

/tabela: porównanie odpowiedzi młodzieży uprawnionej do głosowania oraz próby ogólnopolskiej dorosłej ludności/ oraz /tabela wg typu szkoły/ oraz /tabela: odsetek odpowiedzi pozytywnych w makroregionach/

Czy Twoim zdaniem, rzeczywistość społeczno-polityczną w której żyjesz, charakteryzują:

* Demokratyczne sprawowanie władzy

* Tolerancja światopoglądowa

* Gwarantowanie i przestrzeganie swobód obywatelskich

* Wpływ obywateli na rządzenie państwem

* Równe szanse życiowe niezależnie od pochodzenia społecznego

* Równe szanse życiowe niezależnie od światopoglądu i przynależności partyjnej

* Gwarantowanie wszystkim obywatelom przyzwoitego standardu życia

* Równe szanse życiowe niezależnie od sytuacji materialnej

- Tak

- Nie

/tabela - współzależność ocen i deklaracji wyborczych/

Ocena 40 lat Polski Ludowej

- Więcej niepowodzeń niż sukcesów

- Tyle samo niepowodzeń co sukcesów / Trudno mi powiedzieć

- Więcej sukcesów niż niepowodzeń

/tabela - współzależność ocen i deklaracji wyborczych/

Co ustrój socjalistyczny przyniósł ludziom w Polsce?

- Więcej korzyści niż strat

- Tyle samo korzyści co strat / Trudno mi powiedzieć

- Więcej strat niż korzyści

/tabela - współzależność ocen i deklaracji wyborczych/

Jaki wpływ na losy naszego kraju mają instytucje?

* Opozycja polityczna

* Organizacje młodzieżowe

- Korzystny

- Nie mają żadnego / Trudno powiedzieć

- Niekorzystny

/tabela - współzależność ocen i deklaracji wyborczych/

Sposób wyjaśniania wątpliwości dotyczących spraw z życia społeczno-politycznego

- Rozmowy z księdzem

- Lektura nielegalnych wydawnictw, słuchanie rozgłośni zachodnich

/tabela - współzależność ocen i deklaracji wyborczych/

Nastawienie większości młodzieży do sposobu sprawowania władzy w naszym kraju w opinii badanego

- Raczej pozytywne

- Obojętne

- Raczej negatywne

/tabela - współzależność ocen i deklaracji wyborczych/

Nastawienie badanego do sposobu sprawowania władzy

- Raczej pozytywne

- Obojętne

- Raczej negatywne

/tabela - współzależność ocen i deklaracji wyborczych/

Ocena perspektyw możliwości osiągnięcia celów życiowych młodzieży w ciągu najbliższych 5 lat

- Nastąpi poprawa

- Będzie mniej więcej tak samo; Trudno mi powiedzieć

- Nastąpi pogorszenie

/tabela - współzależność ocen i deklaracji wyborczych/

1985-06-01

Autor: Zespół Badań Sondażowych

Deklaracje wyborcze a opinie o polityce

Kafelek tematyczny komunikatu BD/211/12/85

[Badanie zrealizowano w trzech województwach: zamojskim, tarnowskim i wrocławskim]

Jakie uwarunkowania kryją się za deklaracjami zachowań wyborczych badanych?

Tabele:

Deklaracje udziału w wyborach do Sejmu a:

1. Ocena zaufania społeczeństwa do kierownictwa politycznego kraju

2. Ocena zaufania społeczeństwa do władz centralnych

3. Ocena liczenia się władzy ze społeczeństwem

4. Ocena dbałości rządu o warunki życia obywateli

5. Czy związki zawodowe dbają o sprawy pracowników w Pana zakładzie pracy?

6. Czy Kościół powinien wypowiadać się w sprawach politycznych?

7. Jaka byłaby sytuacja w kraju, gdyby Kościół miał większy wpływ na kierowanie nim?

8. Rola PRON w życiu kraju

9. Jak Pan ocenia ogólną sytuację polityczną w Polsce w chwili obecnej?

10. Czy i jak Pana zdaniem zmieni się sytuacja polityczna w Polsce w ciągu najbliższych dwóch lat?

11. Czy władza podejmuje działania zapobiegające nawrotom kryzysów?

12. Czy w Pana miejscu zamieszkania stosuje się przedsierpniowe metody polityczne?

13. Czy w Polsce nadużywa się stanowisk kierowniczych dla osobistych korzyści?

14. Czy działalność rządu w sprawach gospodarczych gwarantuje wyjście z kryzysu gospodarczego w ciągu dwóch lat?

1985-06-01

Autor: Zespół Badań Sondażowych

Stosunek społeczeństwa do PZPR

Kafelek tematyczny komunikatu BD/204/11/85

1. Czy PZPR cieszy się zaufaniem społeczeństwa, i jakim?

2. Jaki jest stosunek większości społeczeństwa do zasady kierowniczej roli partii w państwie?

3. Czy PZPR darzysz zaufaniem, czy też odnosisz się do niej nieufnie?

4. Gdyby zgłosił się Pan do instytucji partyjnych z prośbą o pomoc w ważnej sprawie, to jak odniosłyby się one do tego?

5. Czy PZPR dba o interesy klasy robotniczej?

6. Czy i jak silny negatywny wpływ na rozwój Polski wywiera: /.../ kontrola aparatu administracji przez partię?

7. Jak ważna jest dla zapewnienia wpływu obywateli na życie polityczne kraju kontrola władz państwowych przez PZPR?

8. Czyje interesy reprezentuje PZPR?

- Elity władzy

- Członków PZPR

- Ludzi pracy

- Całego społeczeństwa

- ZSRR

9. Które instytucje mają negatywny wpływ na sytuację w kraju?

1985-06-01

Autor: Zespół Badań Sondażowych

Stosunek członków PZPR do religii

Kafelek tematyczny komunikatu BD/202/10/85

Stosunek partyjnych i bezpartyjnych do wiary i praktyk religijnych /tabela/

- Zdecydowanie niewierzący

- Praktykujący regularnie

- Praktykujący nieregularnie

- Uznający tylko najważniejsze praktyki religijne (np. chrzest dzieci, ślub kościelny)

- Zupełnie niepraktykujący

Tabela: Stosunek partyjnych i bezpartyjnych do wiary i praktyk religijnych według płci

Tabela: Stosunek partyjnych i bezpartyjnych do wiary i praktyk religijnych według wieku

Tabela: Stosunek partyjnych i bezpartyjnych do wiary i praktyk religijnych według wykształcenia

Tabela: Stosunek partyjnych i bezpartyjnych do wiary i praktyk religijnych według grup społeczno-zawodowych

Tabela: Stosunek partyjnych i bezpartyjnych do wiary i praktyk religijnych według miejsca zamieszkania

Czy Pana zdaniem Kościół powinien wypowiadać się w sprawach politycznych?

Jak Pan sądzi, jaka byłaby sytuacja Polski, gdyby Kościół miał większy wpływ na kierowanie krajem?

- sytuacja byłaby lepsza

- uległaby pogorszeniu

1985-06-01

Autor: brak informacji

Samorząd pracowniczy w przedsiębiorstwach przemysłowych (wstępny raport z badań)

Kafelek tematyczny komunikatu BDF/183/1/85

1. Sytuacja społeczno-organizacyjna rad pracowniczych

2. Obszary wpływów rad pracowniczych

- obszar bezpośredniego wpływu

- obszar pośredniego wpływu

- obszar poza wpływem rad

3. Współdziałanie rady pracowniczej z dyrektorem

Obszar wpływów dyrektora

4. Współdziałanie rady pracowniczej z organizacją partyjną

Obszar wpływów organizacji partyjnej

5. Współdziałanie rady pracowniczej z organizacją związkową

Obszar wpływów związków zawodowych

6. Ocena działalności rad pracowniczych

7. Wpływ interesów grup społeczno-zawodowych na działalność samorządu

8. Rada pracownicza a "kolektyw zakładowy"

1985-05-01

Autor: Zespół Badań Długofalowych

Sondaż przedwyborczy

Kafelek tematyczny komunikatu BD/129/10/85

Czy zna Pan(i) założenia do projektu ordynacji wyborczej do Sejmu?

- Tak - dokładnie

- Tak - dość dokładnie

- Nie znam - wiem tylko, że zostały ogłoszone

- Nic nie wiem na ten temat

/omówienie w tekście/

[Pytanie zadane osobom deklarującym znajomość projektu ordynacji]

Jak ocenia Pan(i) zakres zmian proponowanych w tych założeniach?

- Są one dostatecznie duże

- Są one znaczne, ale niewystarczające

- Są one niewielkie i zdecydowanie niewystarczające

- Nie mam zdania

/omówienie w tekście/

Jak Pan(i) sądzi, jak wielki procent społeczeństwa weźmie udział w wyborach do Sejmu? Prosimy podać ten procent.

/omówienie w tekście/

[Pytanie otwarte; odpowiedzi zrekodowane]

Dlaczego, Pana(i) zdaniem, tyle mniej więcej ludzi weźmie udział w wyborach do Sejmu?

Uzasadnienie przewidywanej dużej frekwencji wyborczej

- Postawy konformistyczne idących głosować

-- Z przyzwyczajenia

-- Z obawy przed konsekwencjami

-- Dla świętego spokoju

- Świadoma akceptacja polityczna idących głosować

-- Udział będzie spełnieniem patriotycznego, obywatelskiego obowiązku

-- Wyraz nadziei związanych z nowym Sejmem i posłami

-- Dobra (poprawiająca się), normalizująca się sytuacja polityczna w kraju

Powody przewidywanego braku pełnej frekwencji wyborczej

- Niezadowolenie z sytuacji politycznej

-- Nieufność do władzy

-- Brak wiary, że wybory coś zmienią

-- Rozgoryczenie aktualną sytuacją polityczną

-- Niezadowolenie z sytuacji gospodarczej (podwyżki cen)

- Opozycyjne nastawienie wobec rzeczywistości politycznej

-- Wybory to farsa, fikcja

-- Do urn pójdą tylko nieliczni: partyjni, "czerwoni", emeryci

-- Do wyborów nie pójdą ludzie podziemia, opozycji oraz ci, którzy ulegną ich namowom

/omówienie w tekście/

Jak Pan sądzi, czy ludzie wiążą z wyborami do Sejmu jakieś nadzieje na poprawę sytuacji w kraju?

- Trudno mi powiedzieć

/tabela/

Czy ma Pan(i) zamiar wziąć udział w wyborach do Sejmu?

- Tak, na pewno będę głosował(a)

- Jeszcze nie wiem, ale prawdopodobnie będę głosował(a)

- Jeszcze nie wiem, ale prawdopodobnie nie będę głosował(a)

- Nie, nie będę głosował(a)

/omówienie w tekście/

Tabela - deklaracje udziału w wyborach (na pewno i prawdopodobnie) wg makroregionów

Tabela - deklaracje udziału w wyborach w grupach społeczno-zawodowych

Aneks: Charakterystyka badanej zbiorowości

1985-04-01

Autor: brak informacji

Inteligencja ‘84 (materiał pomocniczy na XIX Plenum KC PZPR)

Kafelek tematyczny komunikatu BD/112/9/85

Jest to materiał pomocniczy na XIX Plenum KC PZPR

O SPOŁECZEŃSTWIE

Na jakie grupy podzieliłby Pan społeczeństwo polskie?

Czy współczesne społeczeństwo polskie dzieli się na klasy?

Co Pana zdaniem decyduje obecnie o zajmowaniu wysokiej lub niskiej pozycji społecznej?

O SOBIE

Jak w porównaniu z innymi ludźmi powodzi się Panu(i) w życiu? /IV, VI, IX‘84/

O ATRYBUTACH INTELIGENTA

Cechy inteligenta:

- Posiadanie wyższego wykształcenia

- Zajmowanie kierowniczego stanowiska

- Inteligenckie pochodzenie

- Umysłowy charakter pracy

- Wysoki poziom wiedzy ogólnej

- Wysoka kultura osobista

- Szerokie zainteresowania pozazawodowe

- Praca twórcza, koncepcyjna

- Zaangażowanie w pracę społeczną

- Tworzenie i rozwijanie kultury

- Korzystanie z dóbr kulturalnych

- Pełnienie znaczącej roli w życiu publicznym

- Wrażliwość na sprawy innych ludzi

O ROLI I POŁOŻENIU SPOŁECZNYM INTELIGENCJI

O POLITYCE

Stosunek inteligencji do polityki

Poglądy inteligencji i robotników na historię /tabela/

Co hamuje rozwój kraju

Poglądy świadczące o "elitarystycznej" wizji historii

Poglądy świadczące o "aktywistycznej" wizji historii

Jakie grupy zawodowe mają największy i najmniejszy dostęp do władzy?

Czy istnieje konflikt między władzą a inteligencją?

Przyczyny tego konfliktu

ANEKS

Charakterystyka badanych

Tabela: Aktywność społeczno-polityczna badanych

1985-03-01

Autor: brak informacji

Wiedza i opinie niektórych grup społeczno-zawodowych o zjawiskach i procesach gospodarczych

Kafelek tematyczny komunikatu KS/109/1/85

1. Ocena środków masowego komunikowania (telewizji, radia i prasy) oraz zakładowych środków przekazu jako źródeł informacji o reformie gospodarczej i Centralnym Planie Rocznym

2. Znajomość i ocena głównych założeń reformy gospodarczej i Centralnego Planu Rocznego

3. Ocena aktualnych możliwości rozwoju gospodarczego Polski

Tabele aneksowe

Ocena informacji o reformie gospodarczej i CPR w

Sposoby upowszechniania informacji na terenie zakładu pracy

- Biuletyny i prasa zakładowa

- Radiowęzeł zakładowy

- Kursy, narady, szkolenia, zebrania partyjne

- Broszury, wydawnictwa oświatowe i specjalistyczne

- Tablice ogłoszeń, gabloty

- Przepisy, akty prawne i normatywne

- Czasopisma, prasa centralna i terenowa w klubie, świetlicy itp..

- Droga służbowa - dyrektywy kierownictwa

1985-03-01

Autor: Zespół Badań Komunikowania Społecznego

Inteligencja na łamach prasy (marzec - listopad 1984)

Kafelek tematyczny komunikatu AP/100/3/85

Omówienie dyskusji o inteligencji, trwającej od marca 1984 r. na łamach prasy tygodniowej.

1985-03-01

Autor: Dział Analiz Prasowych i Czasopism

1 - 10/ 6985

CBOSLAB

05.06.2025

Młodzi Polacy o sobie - podsumowanie

W ramach drugiej odsłony projektu CBOSLab zaprezentowaliśmy wyniki przeprowadzonego przez CBOS badania postaw przedstawicieli najmłodszych pokoleń dorosłych Polaków: zetek i igreków.

CBOSPODCAST

29.05.2025

Rafał Trzaskowski ma większe szanse wygrać te wybory

Gościem kolejnego odcinka CBOS Podcastu jest prof. Paweł Ruszkowski, socjolog z Uniwersytetu Civitas. Rozmawiamy o społecznej mobilizacji w kontekście II tury wyborów prezydenckich, znaczeniu politycznej polaryzacji oraz możliwych przepływach wyborców i głosach tych, którzy nie wzięli udziału w I turze wyborów.

Zastanawiamy się również nad politycznym efektem „piwa z Mentzenem” i tym, na kogo i dlaczego zagłosują wyborcy Sławomira Mentzena.

Podcast jest dostępny również w serwisie Spotify: CBOS Podcast - odcinek 6

ZAMÓWSWOJEBADANIE

CBOSTRENDY Wyniki badań

WYDARZENIA

17.06.2025

Wyróżnienie dla CBOS w X edycji konkursu o Puchar Pytii za sondaż przed wyborami prezydenckimi 2025!

MIXEDMODE

Stosowanie zestawu technik w badaniu sondażowym

Prof. dr hab. Jarosław Górniak
Instytut Socjologii
Uniwersytet Jagielloński

Stosowanie w jednym badaniu sondażowym więcej niż jednej techniki gromadzenia danych przy wykorzystaniu tego samego kwestionariusza (w sensie brzmienia i kolejności pytań), np : ankieta pocztowa, CAWI, CATI, wywiad osobisty: