1. Społeczny zasięg informacji o zbrodni katyńskiej

Czy słyszał(a) Pan(i) o zbrodni dokonanej w czasie II wojny światowej na polskich jeńcach w Katyniu?

- Tak, wiele o tym słyszałe(a)m

- Tak, słyszałe(a) o tym

- Nic nie wiem na ten temat /tabela: ludność dorosła, młodzież/ oraz /tabele aneksowe/

2. Opinie o odpowiedzialności za zbrodnię w Katyniu

Kto, Pana(i) zdaniem, ponosi odpowiedzialność za zbrodnię w Katyniu?

- Niemcy

- ZSRR

- Ani Niemcy, ani ZSRR - ktoś inny

- Niemcy i ZSRR w takim samym stopniu

- Trudno powiedzieć /tabela: ludność dorosła, młodzież/ oraz /tabele aneksowe/

Tabele aneksowe

1. Problemy historyczne uznawane w opinii społecznej za białe plamy

Czy są w historii Polski ważne wydarzenia lub wybitne postacie, które obecnie pomija się lub niedostatecznie eksponuje?

2. Dostrzeganie białych plam w historii a zaufanie do różnych obiegów informacji historycznej

Źródła informacji:

- Telewizja

- Gazety i czasopisma

- Książki w języku polskim wydawane w krajach zachodnich

- Nauczyciele historii w szkołach

- Ustne relacje ludzi, którzy byli świadkami wydarzeń historycznych

Respondenci:

- dostrzegający białe plamy

- nie dostrzegający białych plam

- nie mający zdania

- raczej zasługuje(ą) na zaufanie

- to zależy, czasem zasługuje(ą), czasem nie

- raczej nie zasługuje(ą) na zaufanie

- trudno powiedzieć /tabela/

Aneks

Społeczno-demograficzne uwarunkowania dostrzegania białych plam w historii

1. Działalność i rola Kościoła w życiu kraju

Czy działalność Kościoła dobrze służy społeczeństwu i jest zgodna z jego interesami?

- Tak

- Nie

- Trudno powiedzieć /tabela wg terminów badań V‘88, XI‘87, VII‘87, XII‘86, XII‘85/

Co miał(a) Pan(i) na myśli tak oceniając wpływ Kościoła, w czym to się głównie przejawia?

- Kościół ma wpływ na zachowania i postawy wiernych

- Kościół jest silny, ma autorytet, włącza się w sprawy kraju

Dlaczego tak się dzieje /przyczyny wpływu Kościoła na sytuację w kraju/?

1. Przyczyny znacznego wpływu

- większość społeczeństwa to ludzie wierzący, Kościół ma na nich duży wpływ

- Kościół jest siłą, ma autorytet

- stanowi on dla ludzi oparcie moralne

2. Przyczyny małego wpływu

- rząd ogranicza działalność Kościoła

- Kościół nie angażuje się w politykę /omówienie w tekście/

Czy Kościół dąży obecnie do zwiększenia swego wpływu na to, co dzieje się w kraju?

- zdecydowanie tak

- raczej tak

- raczej nie

- zdecydowanie nie

- trudno powiedzieć /tabela aneksowa/

2. Opinie o pozycji, jaką Kościół powinien zajmować w państwie

Czy Kościół powinien wypowiadać się w sprawach politycznych?

- Zdecydowanie tak

- Raczej tak

- Raczej nie

- Zdecydowanie nie

- Trudno powiedzieć /tabela V‘88, III‘85/ oraz /tabela aneksowa/

3. Miejsce Kościoła w życiu kraju

- wychowanie dzieci i młodzieży

- kształtowanie postaw moralnych społeczeństwa

- sprawy wychowania - ogólnie

- kształtowanie ethosu pracy

- oddziaływanie na obyczaje, kulturę życia społeczeństwa

- pomoc w zakresie ochrony zdrowia,

- wpływ na oświatę, szkolnictwo, program nauczania

- działania na rzecz rodziny, jej trwałości

Tabele aneksowe

Jaki jest Pana(i) zdaniem wpływ Kościoła na to, co się dzieje w kraju?

- duży

- ani duży, ani mały

- mały

- trudno powiedzieć

Czy Pana(i) zdaniem powinno się zapewnić Kościołowi większy niż dotychczas czy mniejszy wpływ na życie w kraju?

- większy

- taki sam, jak teraz

- mniejszy

- trudno powiedzieć

Opinie o potrzebie powołania w Polsce współdziałającej z Kościołem partii politycznej

- tak

- nie

- trudno powiedzieć

Przyczyny strajków:

Ekonomiczne

- wysokość zarobków, wyższe płace

- położenie materialne społeczeństwa

- organizacja, warunki pracy

Polityczne

- legalizacja "Solidarności"

- wolne, niezależne związki zawodowe

- niezadowolenie z sytuacji kraju

- niezadowolenie z polityki władz

- brak efektów reformy gospodarczej

- brak demokracji w życiu kraju

Część postulatów strajkowych dotyczyła spraw płacowych. Jakie są przyczyny pojawienia się postulatów płacowych?

- dysproporcje między płacami a stale rosnącymi cenami

- zbyt niski poziom płac

- brak związku płacy z pracą

- duże różnice w placach

- niesprawiedliwe, krzywdzące ludzi rozstrzygnięcia płacowe

ANEKS

Czy jest dla Pana(i) jasne, o co chodziło w strajkach?

- tak

- nie

Przyczyny wybuchu strajków według badanych deklarujących wiedzę na ich temat

- ekonomiczne

- polityczne

Respondenci określający ludzi nie uczestniczących w strajku

- starsi

- o dobrej sytuacji materialnej

- członkowie PZPR

- nie wierzący w skuteczność strajków

- obawiający się represji, zmęczeni, apolityczni

- świadomi trudności kraju, opowiadający się za władzą

Respondenci określający ludzi uczestniczących w strajku

- młodzi

- o złym położeniu materialnym

- odważni, przekonani o możliwości zmian

- przeciwnicy władzy, niezadowoleni z sytuacji kraju

- członkowie b. "Solidarności", pod wpływem opozycji

- o niewłaściwym stosunku do pracy

Respondenci oceniający postępowanie władz wobec strajkujących jako właściwe / niewłaściwe

- w Nowej Hucie

- Stoczni Gdańskiej

Respondenci oceniający postępowanie władz wobec strajkujących w Nowej Hucie jako:

właściwe ze względu na

- straty gospodarcze dla kraju

- dezaprobatę strajku

- aprobatę działań milicji

niewłaściwe ze względu na

- krytykę działań milicji

- aprobatę strajku

Respondenci oceniający postępowanie władz wobec strajkujących w Stoczni Gdańskiej jako

właściwe ze względu na

- rozwagę, nieużycie siły, spokój

- samoistne zakończenie strajku

- akceptację działań władzy, dyrekcji

niewłaściwe ze względu na:

- brak stanowczości, należało użyć siły

negację działań władzy, dyrekcji

Czy zakończenie strajków i protestów, to zwycięstwo władzy, a porażka "Solidarności"?

- tak

- nie

- trudno powiedzieć

Czy strajki i niepokoje z końca kwietnia i początku maja br. Są nadal przedmiotem rozmów i dyskusji w społeczeństwie?

- tak, rozmawia się o nich i dyskutuje często

- tak, chociaż sporadycznie

- nie, w zasadzie dyskusje ucichły, zamilkły

czy według Pana(i) jest prawdopodobne, że władze sprowokowały wystąpienia z przełomu kwietnia i maja?

- bardzo prawdopodobne

- mało prawdopodobne

- nieprawdopodobne

Problemy ważne dla Polski i Polaków

- Przezwyciężanie kryzysu, wyjście z kryzysu, stabilizacja gospodarcza

- Spokój w kraju, stabilizacja polityczna, porozumienie narodowe

- Zaopatrzenie rynku, więcej towarów, poprawa funkcjonowania rynku, reglamentacja

- Polepszenie warunków życia, poprawa bytu ludzi pracy, standard życia, niskie renty i emerytury

- Stabilizacja cen, zahamowanie wzrostu inflacji, podniesienie wartości złotówki

- Dyscyplina pracy, stosunek ludzi do pracy

- Spłata zadłużeń

- Zmiana sposobu zarządzania gospodarką, likwidacja marnotrawstwa, lepsza organizacja pracy, wykorzystanie rezerw

- Stosunki, relacja władza-społeczeństwo, zaufanie społeczeństwa do władzy

- Rozwój kontaktów międzynarodowych, sytuacja Polski na arenie międzynarodowej

- konsekwentne wdrażanie reformy gospodarczej, przestrzeganie zasad reformy /tabela wg terminów badań IV, VII, XI‘87, II, III, V, VI‘88/

1. Indeks sytuacji gospodarczej i sytuacji materialnej ludzi

W ramach współpracy z działem Badań Opinii Publicznej Węgierskiego Ośrodka Badań nad Masową Komunikację w kwietniu 1987 r. CBOS rozpoczął systematyczne pomiary sytuacji gospodarczej kraju i sytuacji materialnej ludzi za pomocą zestawu powtarzalnych pytań.

Na podstawie odpowiedzi uzyskanych na poszczególne pytania budowane są dwa indeksy:

General Index /odnoszący się do sytuacji gospodarczej/

Personal Index /obrazujący sytuację materialną ludzi/

2. Sytuacja materialna gospodarstw domowych

Różnice procentowe między miesięcznymi dochodami uznanymi za niezbędne dla różnych poziomów zaspokojenia potrzeb według terminów badań IV, VII, XI ‘87, II, V ‘88

Dynamika wzrostu miesięcznych dochodów uznanych za niezbędne dla różnych poziomów zaspokojenia potrzeb według terminów badań IV, VII, XI ‘87, II, V ‘88

Dochody wystarczające na:

- zaspokojenie podstawowych potrzeb

- oszczędne życie na przyzwoitym poziomie

- życie dostatnie, bez problemów

3. Postrzeganie szans na przyszłość

Respondenci postrzegający warunki życia w kraju za 2 lata jako

- znacznie lepsze

- trochę lepsze

- takie same

- trochę gorsze

- znacznie gorsze

- nie mający zdania

/tabela: ogółem oraz wg oceny własnej sytuacji materialnej/

Respondenci postrzegający przyszłość kraju

- z nadzieją

- z nadzieją i obawą

- z obawą

/tabela: ogółem oraz wg oceny własnej sytuacji materialnej/

Aneks:

GENERAL INDEX

1. Czy Pana(i) zdaniem trudności naszego kraju są:

- wielkie

- średnie

- małe

2. Jak Pan(i) sądzi, czy trudności te są trwałe czy przejściowe?

- trwałe

- przejściowe

3. Czy według Pana(i) w najbliższym czasie (od roku do dwóch lat) rozwój gospodarczy kraju będzie:

- szybszy niż obecnie

- taki sam

- wolniejszy niż obecnie

4. Czy Pana zdaniem poziom życia ludności:

- wzrasta

- nie zmienia się

- maleje

PERSONAL INDEX

1. Czy Pana(i) zdaniem kłopoty z codziennymi zakupami:

- wzrastają

- są takie same, jak były

- maleją

- nie ma takich kłopotów

2. Czy Pana(i) zdaniem wzrost dochodów pokrywa podwyżki cen?

- tak

- nie

3. Czy Pana(i) zdaniem obecnie można kupić z tych dochodów:

- więcej niż rok temu

- tyle samo

- mniej

/terminy badań IV, VIII, XI ‘87, II, V ‘88/

Wartości indeksu sytuacji gospodarczej wg terminów badań IV, VIII, XI ‘87, II, V ‘88

Wartości indeksu osobistej sytuacji materialnej wg terminów badań IV, VIII, XI ‘87, II, V ‘88

Kogo spośród współczesnych przywódców świata ceni Pan(i) najbardziej?

- Michaił Gorbaczow

- Jan Paweł II

- Ronald Reagan

- Wojciech Jaruzelski

- Margaret Thatcher

- Yasuhiro Nakasone

- Fidel Castro

- Rajiv Gandhi

- Francois Mitterand

- Perez de Cuellar

- nie ma takich, nikogo

- trudno powiedzieć

Politycy - sympatia, antypatia, obojętność, nieznajomość

- Jan Paweł II

- Michaił Gorbaczow

- Fidel Castro

- Yasuhiro Nakasone

- Ronald Reagan

- Margaret Thatcher

- Janos Kadar

- Francois Mitterand

- Erich Honecker

- Gustaw Husak

- Helmut Kohl

- Teodor Żiwkow

- Nicolae Ceaucescu

- Ajatollah Chomeini

- Augusto Pinochet

Który z przywódców podczas rozmów w Waszyngtonie i Moskwie:

- był bardziej elastyczny w rokowaniach

- był bardziej godny zaufania

- miał uczciwe intencje

- lepiej się prezentował

Czyje podejście do spraw międzynarodowych bardziej Pana(ą) przekonuje: M. Gorbaczowa czy R. Reagana?

- w niektórych sprawach Gorbaczowa, w niektórych Reagana

- bardziej Gorbaczowa

- bardziej Reagana

- ani jednego, ani drugiego

- trudno powiedzieć

Deklarowany stosunek do M. Gorbaczowa

Darzę go sympatią:

- dużą

- znaczną

- niewielką

Jest mi obojętny

Nie darzę go sympatią

Trudno powiedzieć

1. Sposoby gospodarowania budżetem domowym

Deklaracje oszczędzania w zależności od własnej sytuacji materialnej

Respondenci podzielający opinię, że:

- bez względu na wysokość dochodów należy część z nich odkładać

- gdy jest to możliwe, trzeba starać się o zgromadzenie rezerwy

- pieniądze są po to, by je wydawać, a nie gromadzić

Sposób gospodarowania pieniędzmi w zależności od sytuacji materialnej gospodarstwa domowego

Respondenci postępujący - zgodnie, niezgodnie - z uznaną przez siebie zasadą

- bez względu na wysokość dochodów należy część z odkładać

- gdy jest to możliwe, trzeba starać się o zgromadzenie rezerw

- pieniądze są po to, by je wydawać, a nie gromadzić

2. Zasoby oszczędności w gospodarstwach domowych

Deklarowane zasoby oszczędności wg grup społeczno-zawodowych

- Inteligencja

- Urzędnicy, pracownicy biurowi

- Pracownicy fizyczno-umysłowi

- Robotnicy wykwalifikowani

- Robotnicy niewykwalifikowani

- Rolnicy

- Emeryci i renciści

1. Stosunek do wiary i praktyk religijnych

- jestem wierzący(a) i praktykujący(a) regularnie

- jestem wierzący(a) i praktykujący(a) nieregularnie

- jestem wierzący(a), ale niepraktykujący(a)

- jestem niewierzący, ale chodzę do kościoła

- jestem niewierzący(a) i niepraktykujący(a) /tabela ‘86, ‘87, ‘88/

2. Akceptacja podstawowych dogmatów wiary

Wszyscy respondenci, zarówno wierzący jak i niewierzący, ustosunkowali się do przedstawionych im twierdzeń dotyczących wiary

1. Bóg stworzył niebo i ziemię

2. Chrystus jest Synem Bożym

3. Istnieje Duch Święty

4. Bóg istnieje w trzech osobach

5. Istnieje życie pozagrobowe

6. Po śmierci Twoja dusza może trafić do nieba lub piekła

7. Istnieje tylko szatan i piekło

8. Kościół jest pośrednikiem między człowiekiem a Bogiem

9. Katolicyzm jest jedyną prawdziwą wiarą

3. Udział młodzieży w organizacjach katolickich oraz ruchu oazowym i innych formach spotkań organizowanych przez kościół

4. Zaufanie do kościoła

5. Popularność papieża Jana Pawła II i kardynała Józefa Glempa

deklarowany stosunek - sympatia, brak sympatii, obojętność, nieznajomość

1. Niepewność przyszłości

Czy młodzież w Polsce ma obecnie szanse realizacji swoich celów i dążeń życiowych?

- zdecydowanie tak

- raczej tak

- raczej nie

- zdecydowanie nie

- trudno powiedzieć /tabela wg terminów badań ‘84 - ‘88/

Przewidywane zmiany w szansach młodzieży na realizację swych celów życiowych w ciągu najbliższych

5 lat

- Nastąpi wyraźna poprawa

- Nastąpi pewna poprawa

- Będzie mniej więcej tak samo

- Nastąpi pewne pogorszenie

- Nastąpi znaczne pogorszenie

- Inne zdanie i trudno powiedzieć /tabela wg terminów badań ‘85 - ‘88/

Deklaracja gotowości wyjazdu i jego charakter

Chcę wyjechać:

- na stałe

- na krótko - zarobić i wrócić

- w celach turystycznych

Nie chcę wyjeżdżać z kraju

Inne zdanie i trudno powiedzieć /‘84, ‘86, ‘88/

2. Stosunek do przyszłości

Przyszłość własna

- Optymizm

- Pesymizm

- Wypowiedzi ambiwalentne, warunkowe - "to zależy od"

- Wypowiedzi neutralne, "wyliczanki"

- Brak danych, trudno powiedzieć

Przyszłość kraju

- Optymizm

- Pesymizm

- Stagnacja

- Wypowiedzi życzeniowe - "oby się powiodły"

- Trudno powiedzieć

3. Poziom aspiracji - nastawienia i strategie życiowe młodych ludzi

Cele ze sfery afiliacyjno-materialnej

Szczęśliwe życie rodzinne

Życie w dobrobycie, luksusie

- posiadanie luksusowych dóbr typu: samochód, wideo, komputer

- posiadanie luksusowej willi

- zdobycie bogactwa, dużych pieniędzy

Osiągnięcie przyzwoitego poziomu życia:

- własne mieszkanie

- sytuacja materialna umożliwiająca w miarę bezproblemowe zaspokajanie podstawowych potrzeb

Posiadanie przyjaciół, grona znajomych

Spokój, bezpieczeństwo

Cele ze sfery instytucjonalno-statusowej

- Dobra, atrakcyjna praca

- Zdobycie wykształcenia - ukończenie szkoły, zdanie matury, ukończenie studiów

- Wyjazd za granicę

- Założenie prywatnej firmy

- Prestiż społeczny, poważanie społeczne

- Sława, barwne życie

- Awans zawodowy, stanowisko

- Aktywność polityczna

Inne cele

- Godne życie, bycie w zgodzie z samym sobą

- Rozwój intelektualny, rozwijanie zainteresowań, poszerzanie wiedzy

Młodzież odpowiadająca na pytanie, czy ma wpływ na:

- życie szkoły

- działalność organizacji młodzieżowych

- bieg wydarzeń w kraju /‘87, ‘88/

Motywy deklarowanych strategii życiowych:

- własne zainteresowania, ambicje

- zamiłowanie do zawodu

- względy finansowe

- uczenie się dla uzyskania dyplomu, świadectwa

- poszerzenie horyzontów wiedzy itp..

- rozsądek, chęć realizacji własnych marzeń

- chęć usamodzielnienia, stabilizacja życiowa

- czynniki zewnętrzne, ucieczka od sytuacji własnej ( m.in.. wojsko) i kraju

4. Uwarunkowania sukcesu życiowego

Czynniki sprzyjające osiągnięciu sukcesu życiowego

- Dodatnie cechy charakteru

- Walory intelektualne

- Wysokie walory moralne

- Wykształcenie

- Układy, znajomości

- Ujemne cechy charakteru

- Niskie walory moralne

- Bogactwo

- Interesowna przynależność do PZPR

- Pochodzenie społeczne

Analiza artykułów prasowych dotyczących wprowadzania drugiego etapu reformy gospodarczej.